آیورا مخففی است از اجلاس همکاری مناطق آزاد حوزه اقیانوس هند که ایران هم جزیی از این اجلاس است. حالا قرار است روسای این منطقه به ایران(چابهار) بیایند تا ایران نقش تازه خود را در پساتحریم به‌عنوان بازیگردان منطقه‌ای بازی کند. بر این اساس نخستین اجلاس روسای مناطق آزاد کشورهای حاشیه اقیانوس هند روزهای30 و 31 اردیبهشت‌ماه در چابهار برگزار می‌شود.
در این حوزه بد نیست بدانیم که براساس تقسیمات جهانی، بعد از اقیانوس اطلس که اندک‌اندک اهمیتش رو به کاهش گذاشته، اقیانوس آرام با حضور چین، کره، ژاپن و آمریکا (در سوی دیگر اقیانوس) اهمیت ویژه‌ای دارد و حالا حوزه کشورهای اقیانوس هند با 21 کشور می‌خواهد نقش اساسی‌تری را در جغرافیای استراتژیک جهانی بازی کند. این منطقه بیش از 2‌میلیارد نفر جمعیت دارد و در حوزه‌های مختلف در حال نهادسازی است و حالا قرار است در حوزه مناطق آزاد، با میزبانی ایران کارهای تازه صورت پذیرد. در این‌باره عصر یکشنبه «اکبر ترکان» دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران نشستی خبری در محل دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد برگزار کرد تا از برنامه‌های ایران برای بهره‌برداری از حضور همکاران منطقه‌ای ایران گزارش دهد.

فرصت طلایی معرفی ظرفیت‌های ایران
ترکان برگزاری اجلاس همکاری مناطق آزاد حوزه اقیانوس هند(آیورا) در منطقه آزاد چابهار را فرصتی مناسب برای معرفی ظرفیت‌های بالای این منطقه دانست و گفت: عبور یک‌سوم کشتی‌های تجاری و دوسوم کشتی‌های نفتی جهان از اقیانوس هند، فرصت مناسبی را برای توسعه بندر چابهار و توسعه تجارت فراهم کرده است. او افزود: آیورا باید به دنبال ایجاد توافقنامه تجارت ترجیحی برای منطقه باشد تا دسترسی به بازارهای جهانی را از طریق حذف موانع برای تجارت و سرمایه‌گذاری فراهم کند. وی به تجارت بین کشورهای منطقه حوزه اقیانوس هند اشاره کرد و گفت: تولید ناخالص داخلی 21 کشور عضو آیورا در ‌سال 2015، 6‌هزار و 700‌میلیارد دلار بوده که این رقم در‌ سال 2016، 6‌هزار و 900‌میلیارد دلار پیش‌بینی شده است.  ترکان همچنین به حجم واردات و صادرات کشورهای عضو آیورا اشاره کرد و گفت:  2‌هزار و 271‌میلیارد دلار حجم واردات این کشورها و 2‌هزار و 275‌میلیارد دلار مجموعه صادرات 21 کشور عضو آیورا برآورد شده است.

جزییات توسعه بندر مهم چابهار
بخش دیگر این کنفرانس به پرسش‌های «شهروند» اختصاص داشت. خبرنگار ما درباره عقب‌ماندگی توسعه بندری چابهار که یکی از 16 شاهراه حیاتی حمل‌ونقل دنیا محسوب می‌شود، پرسشی مطرح کرد و از ضمانت همکاری با هندی‌ها که تاکنون با ایران خلف وعده‌هایی داشته‌اند، پرسید؛ چرا که اگر ایران در اقیانوس هند و منطقه ایورا بخواهد فعال باشد، نیازمند داشتن زیرساخت‌های مهم حمل‌ونقلی است.
ترکان درباره توسعه بندر چابهار که در دولت قبل به قرارگاه خاتم‌الانبیا سپرده شده بود و چینی‌ها قرار بود فاینانس آن را تأمین کنند اما درنهایت کاری نکردند، این‌گونه توضیح داد:  بعد از حضور دولت یازدهم، در سازمان بنادر از محل منابع صندوق توسعه ملی تسهیلات برای ساخت زیرساخت‌های این بندر گرفتیم و خوشبختانه هم‌اکنون زمین‌ها و زیرساخت بندری چابهار آماده بهره‌برداری شده است و قرار است هندی‌ها تنها ماشین‌آلات را بیاورند و بابت عملیات بندری هزینه‌های متداول بین‌المللی را اخذ کنند. او افزود: سرمایه‌گذاری در توسعه بندر شهید بهشتی چابهار از سوی دولت بوده و زیر نظر سازمان بنادر کارها تمام شده است و هم‌اکنون کار استحکام درحال نهایی شدن است. وی گفت: وزارت راه و شهرسازی مشغول سرمایه‌گذاری در بندر شهید بهشتی به منظور توسعه آن است و ۱۸۰‌میلیون دلار سرمایه‌گذاری را در آن تعریف کرده است.

به‌جز ایران، همه تحت‌تأثیر آمریکا هستند
مشاور رئیس‌جمهوری با اشاره به این‌که هندی‌ها بنا به دلایلی می‌خواهند در بندر چابهار کار کنند، در پاسخ به این‌که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران هندی تحت‌تأثیر آمریکایی‌ها قرار دارند، گفت: همه قدرت‌های دنیا و حتی چین هم تحت‌تأثیر آمریکا هستند؛ به‌جز ایران. او ادامه داد: هندی‌ها برای کار آمده‌اند و ما هم ریسکی در این قرارداد نداریم. آنها برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار اعلام آمادگی کرده‌اند، حال باید دید در عمل چه اتفاقی می‌افتد. اگر آنها در زمان مقرر نیایند و اگر طبق زمان‌بندی عمل نکنند، سازمان بنادر در این‌باره تصمیم‌گیری خواهد کرد. ترکان از سرعت در اجرای طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار خبر داد و گفت: به‌زودی ظرفیت تخلیه و بارگیری در آن به چندبرابر فعلی افزایش پیدا می‌کند.  او گفت: بندری به ظرفیت 85‌میلیون تن در دست ساخت است که فاز یک آن آماده شده است همچنین این بندر به‌عنوان دروازه‌ای برای دادوستد آسیای میانه و کشورهایی همچون افغانستان که دریا ندارند، ایفای نقش می‌کند.

قول جدی برای توسعه چابهار
دبیر شورایعالی مناطق آزاد با اشاره به اراده جدی مسئولان کشور برای توسعه زیرساخت‌های چابهار اظهار داشت: با تکمیل و احداث زیرساخت‌ها ازجمله راه‌آهن، فرودگاه، جاده ترانزیتی و اجرای طرح‌های کلان پتروشیمی، فولاد، صنایع کوچک و بزرگ تحولات عظیمی در منطقه رخ خواهد داد.  وی همچنین ایجاد راه‌آهن چابهار - مشهد را یکی دیگر از مواردی اعلام کرد که در دستور کار دولت قرار دارد و وزارت راه قرارداد احداث راه‌آهن چابهار - ایرانشهر و از آنجا به زاهدان را آغاز کرده است. ترکان همچنین در مورد سرمایه‌گذاری برخی کشورها ازجمله ژاپن در منطقه آزاد چابهار که برخی معتقدند در مقابل سرمایه‌گذاری چینی‌ها در پاکستان درحال انجام است، گفت:  این به معنای تقابل یا رویارویی با سایر کشورها نیست و علاوه بر ژاپنی‌ها، هندی‌ها هم به دفعات برای سرمایه‌گذاری در این منطقه ابراز تمایل کرده‌اند. همچنین هیأت‌های تجاری جدیدی که طی چند ماه اخیر وارد ایران شده‌اند سفرهایی برای بازدید و بررسی منطقه چابهار داشته‌اند.

توسعه مناطق دریایی مکوران
اکبر ترکان درباره توسعه سواحل مکوران که پرسش دیگر روزنامه شهروند بود، گفت: به تمام سواحل ایران از بندرعباس تا گواتر، مکوران می‌گویند که به گویش محلی مکوران گفته می‌شود. مکوران منطقه‌ای حدفاصل بندر تیا در جنوب میناب تا گواتر است و شامل 6 منطقه تمدنی مهم به نام‌های سیلیک، جاسک، راس میدانی یا زرباد، کنارک و پسابندر است که با توسعه آنها اقتصاد منطقه متحول می‌شود. او افزود: در این حوزه، آن چیزی که در دولت اتفاق افتاده این است که تصمیم دولت برای توسعه سواحل مکران جدی است و کارهای عملیاتی آن آغاز شده است. وی با بیان این‌که 80‌درصد جمعیت جهان در سواحل زندگی می‌کنند، گفت: این درحالی است که در سواحل ایران از خرمشهر تا گواتر تنها 1.5‌میلیون نفر سکونت دارند که نسبت به جمعیت 80 میلیونی کشور زیر 2‌درصد است. این مسأله نشان می‌دهد باید با یک برنامه‌ریزی صحیح توسعه مکران در دستور کار قرار گیرد. به گفته دبیر شورایعالی مناطق آزاد، دولت ضوابط و مقررات مورد نیاز برای توسعه سواحل مکران را تصویب کرده و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای توسعه سواحل مکران مدیریت تعیین خواهد کرد.

18 بانک فراساحلی در مناطق آزاد
ترکان در ادامه از درخواست برای 18 بانک فراساحلی در مناطق آزاد ایران خبر داد و گفت: بانک‌های فراساحلی، بازار بورس سرمایه یا شعب خارجی بانک‌ها از ابزارهای تأمین مالی مناسبی است که می‌تواند در منطقه آزاد ایجاد شود؛ در همین راستا اکنون 18 تقاضای بانک فراساحلی(آف‌شُر) از بانک مرکزی درخواست شده که با تعدادی از آنها موافقت خواهد شد.
وی در مورد کشورهایی که درخواست ایجاد بانک فراساحلی در مناطق آزاد کشورمان را داشته‌اند، گفت: تمام این 18 درخواست با سرمایه تماما ایرانی بوده که سرمایه مورد نظر بانک مرکزی را تأمین کرده‌اند، اما ممانعتی برای فعالیت بانک‌های خارجی هم نداریم. ترکان در پاسخ به این‌که چه فکری برای جلوگیری از واردات‌محور بودن مناطق آزاد کرده‌اید نیز خاطرنشان کرد: در ابتدای دولت یازدهم عملکرد مناطق آزاد را بررسی کردیم و این ما بودیم که اعلام کردیم، مناطق آزاد به جای صادرات‌محور بودن، وارداتی شده‌اند که با ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در اسفند 92، چهار ماموریت توسعه صادرات و ایجاد پایانه صادراتی را در دستور کار گذاشتیم. وی همچنین به امضای موافقتنامه‌ای با گمرک ایران اشاره کرد و گفت: طی این توافق سعی کردیم تا مناطق آزاد به شبکه گمرکی کشور وصل شود تا هم اطلاعات کالای وارداتی ما در گمرک ثبت شود و هم طبقه‌بندی کالایی ما در مناطق آزاد با گمرک یک‌سال شود تا از نظر ارزش‌گذاری تطبیق پیدا کنند.

فرودگاه هندورابی آماده افتتاح

مشاور رئیس‌جمهوری از اتمام عملیات ساخت فرودگاه هندورابی از سوی منطقه آزاد کیش خبر داد و گفت: این منطقه در کنار فرودگاه مذکور یک بندر نیز احداث کرده که مراحل تکمیلی را سپری می‌کند، در عین حال علت تأخیر در افتتاح این بندر، سواحل مرجانی است که اجازه ریختن سنگ برای احداث بندر را نمی‌دهد، بنابراین باید کف دریا با عرض ۸۰ تا ۲۰۰ متر از مرجان‌ها پاکسازی شود و در عین حال همین مرجان‌ها نیز در منطقه دیگری کاشته شود که خود یک کار گرانقیمت و زمان‌بر است. ترکان ادامه داد: ظرف دو، سه ماه آینده این بندر راه‌اندازی می‌شود و فرودگاه نیز آماده افتتاح است؛ ضمن این‌که قرار است یک فرودگاه در منطقه آزاد ارس احداث شود و در چابهار نیز با وجود فرودگاه کنارک، درحال برنامه‌ریزی برای احداث یک فرودگاه هستیم که مصوبه آن از دولت، اول اردیبهشت دریافت شده است و امیدواریم ظرف ۱۸ماه آینده این فرودگاه نیز در چابهار آماده افتتاح شود.

 روزنامه شهروند