مدیریت حقوقی سازمان منطقه آزاد ماکو یکی از مدیریت های حساس و کلیدی در این منطقه است که با حضور غلامرضا سلیمانی به عنوان مدیرعامل این سازمان توجه ویژه ای به این مدیریت شده است.
با انتصاب حمید قهوه چیان به عنوان دکترای حقوق و مدیری علمی و نخبه به عمل نشان داد که سیاست های این سازمان با شایسته سالاری و جوانگرایی و تکیه بر دانش و تخصص در مسیر درست تدوین شده است. در این خصوص پای صحبت با حمید قهوه چیان مدیر حقوقی سازمان منطقه آزاد ماکو نشستیم تا هم گزارشی از اقدامات صورت گرفته ارایه داده و هم آشنایی با این حوزه داشته باشیم.
سوال: جناب آقای قهوه چیان مختصرا در خصوص این حوزه و اقداماتی که از بدو انتصابتان به این مدیریت انجام شده به خوانندگان این رسانه بفرمایید:
جواب: خوب ضمن تشکر از شما و وقتی که برای مصاحبه ترتیب دادید؛ لازم می دانم مختصری از وظایف این مدیریت خدمتتان عرض کنم. ما در این حوزه وظیفه نظارت بر تهيه و تنظيم قراردادها، مبايعه نامه ها و اسناد تعهدآور حقوقي مطابق با قوانين موضوعه و مقررات و ضوابط حقوقي؛ برنامه‌ريزي و نظارت بر انجام امور اقامه، طرح و پاسخ به دعاوي له و عليه سازمان، تهيه لوايح حقوقي مربوطه و پيگيري وصول مطالبات و قراردادهاي تنظيمي بر اساس موارد مذكور؛ برنامه ريزي و نظارت بر امور تحديد حدود تفكيك، ثبت و صدور اسناد مالكيت املاك سازمان و ساير اشخاص ثالث و نقل و انتقال، توقيف و ترهين اسناد مالكيت صادره را برعهده داریم.
همچنین تدوين سياستها و خط مشي هاي حقوقي سازمان جهت ايجاد هماهنگي در امور حقوقي شركتها و مؤسسات تابعه و نظارت بر اجراي آنها شركت و يا اعزام نماينده به محاكم و مراجع عالي قضايي، نهادهاي تقنيني و اجرايي جهت اعلام ديدگاه هاي حقوقي سازمان، ارائه پيشنهادات راهگشا براي منطقه و پيگيري تصويب قوانين، بخشنامه ها و آئين نامه هاي مناسب و حذف قوانين و بخشنامه هاي مغاير و مزاحم. نظارت بر اجراي خط مشي ها و سياستهاي حقوقي سازمان در شركتها و موسات تابعه از ديدگاه حقوقي و قانوني و .. را بر عهده داریم.
به منظور تبیین سیاست های مدیریت حقوقی سازمان باید عرض کنم از زمان شروع فعالیت در این مدیریت به جد پیگر حقوق سازمان و به تبع، حقوق مردم این منطقه هستیم و از زمان خدمتگزاری در این مدیریت تلاش بر این بوده با مطالعه واقعیت ها و از طریق جمع بندی علمی سیاست هایی تدوین کنیم که قبلا مدون نبوده تا سازمان در رویکرد برخورد با موضوعات بدون تبعیض، عادلانه و بر اساس ضوابط حقوقی عمل کند.
بنده بعنوان نخستین مدیر معرفی شده توسط مدیرعامل محنرم تعهد کردم که بتوانم با جمع بندی مسایل، رویه سازی کنیم و برای تسهیل امور اجرایی در سازمان منطقه آزاد و تسهیل سرمایه گذاری؛ رونق اقتصادی و افزایش کسب و کار در منطقه با توجه به رزومه علمی و سابقه کار عملی ام تمامی تلاش خود را به کار گیرم .
سوال : چه برنامه هایی را برای این مدیریت تدوین کرده اید؟
پاسخ:ما در نهایت توانستیم با مشورت همکاران در سه حوزه، قرادادها ؛ دعاوی و بالابردن توان این مدیریت در اعلام نظرها و کمک به بخش ستادی در سازمان و سایر نهادهای مربوط با سازمان به یک الگو و مدلی برسیم .
سوال : درصورت امکان این سه حوزه ای که تدوین شده را برای مردم عزیز شرح دهید:
پاسخ: در ابتدا ما شروع کردیم به تدوین یک سری استانداردهایی و باتوجه به عملکرد و شرح خدمات مدیریت حقوقی در این سه حوزه اجرایی کردیم.
در حوزه قراردادها از جمله مهمترین اقدامات که در این ۸ ماه انجام دادیم این بود که تیپ های قرارداد ها را تغییر دادیم یعنی به سمتی بردیم که به نفع سرمایه گذاری در منطقه باشد مثلا اول باید تحلیل درستی از سرمایه گذاری داشته باشیم سرمایه گذاری به این معنا نیست که امتیازاتی بدون منطق و توجیه اقتصادی به افراد متقاضی سرمایه گذاری واگذارکنیم بلکه از طریق سایربخش های سازمان مثل معاونت اقتصادی و عمرانی و فرهنگی تلاش کردیم با شناسایی موانعی که در تیپ قراردادی ما بودند اصلاحاتی را انجام دهیم همچنین بندهای زیادی را حذف و در کنار آن بندهایی را پیش بینی کردیم.
تلاشمان بر این بود که امور سرمایه گذاران را در منطقه و از طرف دیگه ضمانت اجراهایی که متاسفانه در تیپ های قرارداد قبلی دیده نمی شدند و به ضرر سازمان و در نهایت منطقه آزاد بود را حل کنیم. ما نمی خواهیم حقوق منطقه و دولت نادیده گرفته شود بلکه ضمانت اجراهایی گذاشتیم که خدایی ناکرده با سرمایه گذاری های کاذب مشکل پیش نیاید و امکان سرمایه گذاری و رونق منطقه مختل نشود.
سوال: قراردادها چگونه بودند و چه اتفاقی رخ داده که می گویید اصلاح شده است؟
پاسخ: قراردادهای سرمایه گذاری از سه بخش تشکیل می شوند یک بخش مواردی هستند که موجب قوانین مقررات دستور العمل های دبیرخانه مناطق آزاد اعلام می شود. بخش دیگر در برگیرنده مصوبات هیات مدیره و مراجع ذی صلاح داخلی سازمان بود که سعی کردیم در یک قرارداد این ها را تجمیع و در یک شکل همخوان آنها را تدوین کنیم. متاسفانه عدول از این موارد و تغییر مفاد مصوبات سخت تر است با این وجود پیشنهاد من این است که افراد پیشنهادهای خودرا فارغ از تقسیم بندی یادشده ارائه دهند. ما می توانیم پیشنهادهای افراد را حتی اگر مغایر با دستور العمل ها باشد ارزیابی کرده و برای اصلاح آن ها تلاش کنیم.
بخش سوم قرارداد آن چیزی است که به اقتضای موضوعات گنجانده می شود والبته سازمان مناطق آزاد انعطاف بیشتری در آنها دارند. بخش سوم که با جلب نظر تخصصی که از معاونت ها و دستور مدیرعامل و هیات مدیره دارند معمولا اعمال می شود. تلاش ما این بود که سطح استاندارد قراردادها را بالا ببریم و فکر می کنم نتیجه این بوده که با منطقی کردن قراردادها از یک سو موجب افزایش حقوق سرمایه گذاران و از سوی دیگر محکم کردن قراردادها بودیم بطوریکه به نفع دولت؛ سازمان و عموم مردم باشد.
سوال: آقای دکتر تعریف شما از یک قرارداد خوب چیست؟
پاسخ: به نظر من قرارداد خوب قراردادی است که برد ـ برد باشد و قرارداد یکجانبه به نفع سازمان و یا طرف دیگر منجر به شکست و توقف آن قرارداد خواهدبود. درقراردادهای یکطرفه اگرچه یک طرف برنده می شود ولی چون موضوع قرارداد متوقف می شود برای هردو طرف نتیجه باخت خواهد بود.
حقیقتا دنبال این هستیم سرمایه گذاران را تفهیم کنیم به حقوق و تکالیفی که دارند و تلاش کنیم رضایت آن ها را در انعقاد قرارداد تا جاییکه مقررات اجازه میدهد اصلاح کنیم که با رضایت وارد قرارداد شوند و با علم به حدود قرارداد باعث قرارداد بردبرد بشود بر این اساس سیاست سازمان انعقاد قراردهای برد برد برای توسعه منطقه آزاد ماکو است.
سوال: خوب برگردیم به بخش های مدون شده در حوزه دعاوی چه اتفاقی افتاده است؟
پاسخ: ماموریت مهم دیگر مدیریت حقوقی به حوزه دعاوی باز می گردد اگر خلاصه کنم این است در راستای وظایف قانونی ممکن است به هر دلیلی اختلافی و ابهاماتی پیش آید اینجا حوزه دعاوی وارد موضوع می شود لازم به ذکر است که این بخش متفاوت از دعاوی قضایی است در این بخش مصالحه زمین حل اختلافات قراردادی، حقوقی نیز بدون مراجعه به دادگاه نیز بررسی می شود.
لذا این حوزه دوباره بر اساس سیاست های ابلاغی مدیرعامل تقویت سرمایه گذاری؛ رشد کسب وکار و رونق اقتصاد بود که سعی کردیم در حوزه دعاوی حافظ منافع حقوق حقه سازمان باشیم چرا که وظیفه این مدیریت است که در موقع در جهت دفاع از حقوق سازمان به بهترین شکل اقامه دعوا کرده و اگر حقی ضایع شده توسط شخص ثالث اقامه دعوا کنیم و به دعاوی که علیه ما مطرح می شود با بهترین شکل و استفاده از کار تخصصی و کارشناسی پاسخ دهیم.
لذا یکی از کارایی که کردیم این بود که بعضی از مسایل پیچیده را چندین بار در جلسه گروهی مطرح کردیم. مثلا قنات های محوطه فرودگاه؛ بازارچه مرزی و سایرموارد اینها پرونده هاشان حجیم و پیچیده بود که مطالعه آن گاهی وقت زیادی می گرفت لذا ما جلسات گروهی گذاشتیم و اکثر موارد موفق بودیم.
سوال: در حوزه حفاظت از منابع طبیعی چه اقدامات در مدیریت حقوقی انجام شده است؟
پاسخ: دعاوی خیلی زیادی در این منطقه علیه کسانی که موجب تخریب منابع زیست ؛ چرای غیرقانونی و تخلف از قوانین شده اند مطرح شده است پیگیری می شود. مدیریت سازمان هرچند مستقیم وارد پرونده ها نمی شود ولی نقش حمایتی از ادارات منابع طبیعی دارد که آمارش بالاست که در صورت نیاز در اختیارتان قرار می دهم.
سوال: اختلاقی که سازمان با هواپیمایی سپهران داشت چه بود و نتیجه چه شد؟
پاسخ: در پرونده هواپیمای سپهران تا مدتی قراردادی با آنان داشتیم بعد اتمام مدت قرارداد اعلام کردند که دیگر پرواز نخواهند داشت ما مطابق قرارداد ۶ میلیارد تومان بصورت ودیعه در اختیار آن شرکت قرار داده بودیم که بعد از تمام قرارداد برگردانند. ولی متاسفانه با پیگیری های انجام شده این مبلغ به حساب سازمان عودت داده نمی شد لذا تا دیدیم با تعامل مشکل حل نمی شود اقامه دعوا کردیم و در یک اقدام بی سابقه توانستیم هواپیمای شرکت سپهران را در آشیانه فرودگاه مهرآباد با قرار تامین توقیف کنیم تا حقوق سازمان تضییع نشود.
سوال: قبلا از منتقدین و کسانیکه بر علیه سازمان چه تخریب چه انتقاد مطلبی منتشر می کردند شکایت می شد رویه شما چگونه است؟
پاسخ: مدیریت فعلی سازمان نگاهش این است که باید از بخش جامعه مدنی حمایت کرد. ما از قبل پرونده هایی داشتیم که بخاطر اختلاف با مسولین سازمان درجریان بود. اولین ماموریتی که مدیرعامل با درایت خود انجام داد این بود که سازمان از هیچ شخص حقیقی و حقوقی بخاطر انتقاد در شبکه های عمومی و روزنامه های کثیر الانتشار شکایت نکرده است. حتی انتقادات گاها بصورت توهین و تخریب بوده ولی پرونده ای باز نکردیم و به آزادی بیان اعتقاد داریم و پرونده هایی که در زمان مدیریت قبل مفتوح بود را نیز مختومه کردیم.
در بحث های حقوقی ما سعی کردیم جعبه تحلیلی و اعلام نظر را افزایش دادیم. از نظرات معاونت ها استفاده کردیم و تعاملاتی با دبیرخانه و اساتید و کارشناسان حقوقی شروع کردیم.
سوال:شنیده ایم سازمان در خصوص واریز عوارض خروجی اقداماتی داشته؟ نقش مدیریت حقوقی چه بوده است؟
پاسخ: در خصوص عوارض خروج ازکشور نامه نگاری کرده و در حال حاضر هم انجام می شود و خداروشکر دوسه هفته پیش منجر شد با رای معاونت حقوقی سازمان مناطق آزاد عوارض ناشی از خروج کشور به حساب سازمان مناطق آزاد واریز بشود. چرا که قبلا مطابق رویه به خزانه عمومی کشور ریخته می شد. با این وجود مشکلاتی نیز وجود دارد که ما تمامی تلاش خود را برای احقاق حقوق این منطقه مرزی بکار خواهیم بست.
در مورد واریز درآمدهای معادن به حساب های سازمان مهم یک سری اقداماتی انجام دادیم و در دبیرخانه در جریان است که از این حیث از تلاش دبیرخانه مناطق آزاد و پیگیری آن ها تقدیر می کنم.
سوال: در خصوص آموزش کارمندان چه اقداماتی داشتید؟
پاسخ؛ اعتقاد داریم کارمندان دولت صرفا با آموزش هایی که داده می شوند می توانند عملکرد مطلوبی را داشته باشند. در حوزه قانونمند کردن ساختار اداری؛ آموزش های عمومی را پیش بینی کردیم از جمله جلسه حقوق تجارت به کلیه کارمندان و سایر کارشناسان حقوقی دستگاه های اجرایی منطقه و برای اولین بار کارشناسان را برای دوره های کوتاه مدت حقوقی اعزام کردیم و این باعث خواهد شد عملکرد قانون مدار منطقه روز به روز افزایش پیدا کند و موجب می شود سازمان به عنوان الگوی موفق در انجام ماموریت های قانونی مطرح شود.
سوال: در پایان اگر نکته نظری دارید بفرمایید:
پاسخ: پیشنهاد من این است که جامعه اقتصادی و فعالان و کارآفرینان منطقه و افرادی که در ماکو؛ شوط و پلدشت فعالیت های اقتصادی و تجاری دارند با مدیریت حقوقی در ارتباط بوده و پیشنهاداتشان را در خصوص قرارداد هاو سایر حوزه های حقوقی ارایه کنند و ما از پیشنهادات افراد استقبال می کنیم و این روند موجب افزایش سرمایه گذاری و رونق منطقه و بهره مندی بیشتر افراد منطقه از نعمت های توسعه خواهد شد.