چابهار نقش کلیدی در اتصال هند به آسیای میانه و قفقاز دارد

سفیر هند در ایران گفت: بندر چابهار برای ما و منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا که از طریق این بندر دستر سی به افغانستان و اتصال به آسیای میانه و قفقاز برای هند امکانپذیر خواهد بود.
نزديكی فرهنگی و جغرافيايی ايران و هند می تواند سبب ساز نزديك تر شدن این دوکشور به يكديگر و بسترساز همكاری های اين دو اقتصاد مكمل و بزرگ شود. صرف نظر از موضوع صادرات نفت، تاسيس خط لوله از بستر دريا برای انتقال گاز ايران به هند و گسترش همکاری های دو کشور در بندر «چابهار» از جمله موضوعاتی بود که در سفر وزیر خارجه و وزیر نفت هند به ایران طرح و مورد بررسی قرار گرفت.

علاوه بر این بیش تر شدن نگاه قدرت های بزرگ نظیر آمریکا و روسیه به هند و چین به عنوان دو قدت بزرگ آسیایی از لحاظ جمعیت و اقتصاد  از یک سو و فضای رقابتی بین این دو کشور در حال رشد از دیگر سو، سبب افزیش توجه قدرت های بزرگ به «دهلی» و «پکن» برای یارگیری و افزایش قدرت نفوذشان در آسیا شده است. در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «سائوراب کومار» سفیر هند در ایران انجام داده است که در ادامه از نظر می گذرد.

اخیرا وزیر خارجه روسیه گفته است که همکاری استراتژیک روسیه و هند ادامه خواهد داشت. در عین حال ما شاهدیم که هند خواستار حمایت چین و روسیه از عضویت دائم این کشور در شورای امنیت سازمان ملل متحد شده است. آیا این به این معنی است که سیاست خارجی هند در عرصه بین المللی بیشتر همسو با سیاستهای چین و روسیه است تا آمریکا؟
ما از بنیانگذاران جنبش عدم تعهد هستیم و سیاست ما همواره بر اساس ایجاد روابط خوب با تمامی کشورهای جهان بوده است و مثل همه کشورهای دیگر ما تصمیمی را می گیریم که بیشترین نفع را برای منافع ملی هند داشته باشد بنابراین ما به این سیاست خود ادامه خواهیم داد ما خواستار روابط خوب با تمامی کشورهای جهان از جمله قدرت های جهانی هستیم. سیاست خارجی ما جهتش منافع ملی هند و صلح و ثبات جهانی است.

مهمترین عرصه های همگرایی سیاست خارجی هند و روسیه و چین در عرصه بین المللی چه هستند؟
تمامی کشورها خواستار سیاست خارجی مستقل هستند که در راستای منافع ملی آنها است. سیاست خارجی که هند دنبال می کند همین است. در قبال کشورهای دیگر ما دارای برخی مشرکات و برخی زمینه های همگرایی هستیم. ما قرار است که به عضویت سازمان همکاری شانگهای درآییم، با روسیه روابط تاریخی قدیمی داریم و اخیرا هم مقدار زیادی تجهیزات نظامی از این کشور خریداری کرده ایم. روسیه همچنین در زمینه انرژی یکی از شرکاء انرژی هند است؛ بخصوص در انرژی هسته ای.

چین هم بزرگترین همسایه و بزرگترین شریک تجاری ما است و روابط تجاری دهلی و پکن در حال رشد وشکوفایی است. تبادلات دفاعی خوبی نیز با چین داشته ایم. در عرصه بین المللی هم به عنوان دو کشور در حال توسعه، درباره موضوعاتی نظرات یکسان داریم.

یکی از اهداف آمریکا مهار چین در آسیا است. برخی بر این باورند وقتی که امریکا به هند نزدیک می شود سعی دارد با ایجاد اختلاف بین چین و هند سیاست مهار چین را پیش برد. نظر شما در این خصوص چیست؟
من تمایلی ندارم درباره سیاست خارجی آمریکا صحبت کنم ما با هر دو کشور روابط خوبی داریم.

اجازه دهید سوالم را اینگونه مطرح کنم که هند تا چه اندازه قصد دارد با این سیاست آمریکا همراهی کند؟
آمریکا سیاست خارجی خودش را در راستای منافع ملی اش دارد و من درباره آن اظهارنظری نمی کنم و همینطور درباره سیاست خارجی دیگر کشورها. تا آنجائیکه به ما مربوط است این است که ما با آمریکا روابط خوبی داریم و در عرصه هایی با هم همکاری داریم و همینطور با دیگر کشورهای جهان.

آینده پیمان بریکس مشتمل بر کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی را چگونه می ببینید؟
بریکس یک سازمان در حال تحول است. همکاری ها در میان کشورهای عضو سازمان بریکس در حال افزایش بوده و اقدامات خوبی از سوی اعضا در زمینه اقتصاد صورت گرفته است.

آیا می توانیم بریکس را صف آرایی در مقابل آمریکا در نظر بگیریم؟
من فکر نمی کنم که بریکس بخواهد با کشوری، سازمانی یا نهادی مقابله کند. من فکر می کنم اعضای بریکس دستور کارشان اقتصادی است که در طول سال ها نیز گسترش یافته است. اقدامات بریکس برای همه کشورها از جمله کشورهای در حال توسعه بسیار مفید هستند.

در خصوص سیاست چرخش آمریکا به آسیا می خواهم این سوال را مطرح کنم که اهمیت آسیا به ویژه هند برای آمریکا چیست؟
همانطوریکه می دانیم مرکز ثقل فعالیت های اقتصادی از منطقه آتلانتیک به منطقه اقیانوس آرام منتقل شده است. اقتصاد و تجارت هند، چین و دیگر کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه رشد زیادی داشته است و این مسئله موجب اهمیت منطقه شده است. کشورهای منطقه همچنین علاوه بر تجارت با دیگر کشورها سعی دارند تعاملات بین خودشان را هم افزایش دهند.

موضع و نگرش هند در قبال سیاست چرخش به آسیای آمریکا چیست؟

تصمیم گیری درباره سیاست خارجی کشورها مربوط به خود کشورها است. ما به هیچ کشوری توصیه نمی کنیم که چه سیاست خارجی را در پیش گیرد.

باراک اوباما در آخرین دیدار خود از هند روابط هند و آمریکا را تاریخی خواند. اهمیت هند برای آمریکا چیست؟
آمریکا و هند مشترکات زیادی دارند مانند دموکراسی، روابط تاریخی که در سال های اخیرهم تکان جدی خورده است. آمریکا کشوری است که تکنولوژی پیشرفته ای دارد و می تواند سرمایه گذاری های زیادی در هند انجام دهد و ما در تلاشیم تا تعاملات خود را با امریکا افزایش دهیم. ما بر اساس منافع ملی امان به تعاملات با آمریکا ادامه خواهیم داد.

بعد از امضای پیمان تجارت آزاد بین دو طرف اقیانوس آرام (ترانس پاسیفیک) باراک اوباما گفت این آمریکا است که باید سیاست های تجاری منطقه را برای آینده تعیین کند زیرا اگر آمریکا چنین کاری را نکند رقبایش این کار را خواهند کرد. رویکرد هند در قبال این معاهده چیست؟
هند جزء این پیمان تجارت آزاد نیست. اوباما به عنوان رئیس جمهور آمریکا سیاست هایی را دنبال می کند که به نفع منافع ملی کشورش باشد.

مهم ترین زمینه های همکاری ایران و هند در پسا برجام چیست؟ عمده ترین محورهای سفر وزیران خارجه و نفت هند به ایران و توافقات صورت گرفته در این راستا چیست؟
باید گفت که روابط ایران و هند همواره با تعاملات هدفمند در طول قرن ها گسترده بوده است. اشتراکات فراوانی در زبان و فرهنگ و سنت بین مردم ایران و هند وجود دارد و همواره شاهد ارتباطات قوی در حوزه های بازرگانی، نیرو، فرهنگی و پیوندهای میان مردم با مردم بوده ایم. بنابراین ما نیز به دنبال این هستیم که چگونه این ارتباط خوب و گسترده را بیش از پیش کنیم.

به علاوه روابط اقتصادی و هم چنین تعاملات گازی که بین ایران و هند وجود دارد و چگونگی پیشبرد این روابط نیز از جمله اهدافی است که دهلی نو دنبال می کند.

 هم اکنون نیز در سفری که وزیران خارجه و نفت هند به ایران داشتند، مذاکراتی در بخش های گازی و توسعه پروژه میدان گازی «فرزاد ب» و همچنین گسترش همکاری در بندر «چابهار» صورت گرفت.

چنانچه در ابتدا و در دیدار «دارمندا پرادهان» با «بیژن نامدار زنگنه» وزاری نفت دو کشورصورت گرفت، طرفین مذاکرات مثبت و سازنده ای  داشتند. در این دیدار هند اعلام کرد که هم اکنون بیشتر کشورهای طرف قرارداد با دهلی دارای فرمولی مشخص و ویژه خود، برای فرآورده های نفت و گاز هستند و ایران نیز باید فرمول گازی خود را تعیین و قیمت آن را نیز مشخص کند و سپس با توجه به آن هند بتواند تصمیم گیری نهایی خود را بکند که آیا سرمایه گذاری در این بخش برای دهلی اقتصادی خواهد بود یا نه.

پس از آن نیز در دیدار «سوشما سوراج» وزیر خارجه کشورمان با رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران نیز مذاکرات سازنده و مثبتی صورت گرفت و بر گسترش همکاری ها در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی تاکید شد.

در حوزه انرژی جایگاه ایران برای هند چیست؟ آیا هند قصد دارد خط لوله «تاپی» را جایگزین خط لوله «صلح» کند؟
 در این زمینه باید گفت که هند نیاز شدیدی به انرژی دارد و در نتیجه برای تامین این نیاز خود از هر منبع انرژی که پتانسیل لازم را داشته باشد انرژی را دریافت خواهد کرد و در این راستا تمام گزینه های پیش رو را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد.

چنانچه در سفر اخیر وزیر نفت و گاز کشور هند به ایران نیز در مورد پروژه های گاز و بسط و گسترش روابط در این راستا سخنی به میان آمد. پروژه میدان گازی «فرزاد ب» نیز مورد بررسی قرار گرفت و موضوع بازاریابی گاز به هند سپرده شد که این موضوع نیاز به سرمایه قابل توجهی دارد و از این رو ما باید همه چیز را مورد بررسی قرار دهیم تا اطمینان حاصل کنیم که آیا سرمایه گذاری در این بخش اقتصادی خواهد بود یا نه. البته برای این موضوع تا پایان سال میلادی جاری زمان تعیین شده است.

اما در مورد خط لوله صلح باید گفت که قرارداد آن در سال ۲۰۰۲ به امضا رسیده طی توافق بنا براین شد که در سال ۲۰۱۲ به پایان برسد، اما علی رغم انجام اقدامات لازم و ساخت ۹۰۰ کیلومتر از این خط لوله تا مرز پاکستان از سوی ایران، هیچ اقدامی از سمت دو کشور پاکستان و هند صورت نگرفت و این پروژه هنوز تمام و اجرایی نشده است.
ما به گذشته نگاه نمی کنیم باید دید که در آینده چگونه می توانیم روابط خود را گسترش دهیم و در واقع مقصود ما این است.

همچنین باید گفت که ایران و هند گارگروه مشترک انرژی دارند و در دسامبر سال گذشته نیز «علی طیب نیا» وزیر اقتصاد و دارایی ایران در راس یک هیت تجاری و اقتصادی با شرکت در کمیسیون اقتصادی ایران وهند درباره افزایش همکاری های دو کشور در احداث خطوط انتقال گاز، مبادلات بانکی و تجاری حوزه های ترانزیت، جاده، راه آهن، پتروشیمی بحث و تبادل نظر پرداختند و در پایان نیز به این نتیجه رسیدند که با توافق هایی که در کمیسیون اقتصادی دو کشور صورت می گیرد، روابط ایران وهند هرچه سریع تر توسعه می یابد.

همانطور که در ابتدا نیز گفتم هند کشوری است که نیاز شدیدی به انرژی دارد و در نتیجه برای تأمین این نیاز تمام گزینه های مطرح و پیش رو از جمله ایران را مورد بررسی قرار می دهد.

اما باید در نظر داشت که وقتی گزینه ای مطرح می شود و مورد بررسی قرار می گیرد، باید تمام جنبه های فنی و اقتصادی آن مورد ارزیابی قرار بگیرد و پس از این ارزیابی ها تصمیم نهایی اتخاذ شود.

جایگاه چابهار برای هند و در اتصال این کشور به آسیای میانه و قفقاز چیست؟
چابهار بندر ترانزیتی بسیار مهمی است. من خود شخصا دو بار به چابهار سفر و از این بندر بازدید کرده ام. وزیر نفت ما نیز در سفر اخیر خود به ایران از این بندر بازدید کرد.
همانطور که می دانید در حال حاضر نیز متن توافق نامه سه جابنه چابهار بین ایران، هند و افغانستان نهایی شد و به امضا رسید و هند هم از این توافقنامه حمایت خواهد کرد چرا که با توسعه بندر چابهار هند می تواند به تمام منطقه آسیای میانه و قفقاز مرتبط شود و این نه تنها به نفع دو کشور بلکه به نفع منطقه نیز هست.

آیا اقدام هند برای سرمایه گذاری در بندر چابهار برای رقابت و مقابله با اقدام چین در بندر «گوادر» پاکستان است؟
ما با کسی رقابت نمی کنیم. ما در حال همکاری با دولت ایران هستیم و بندر چابهار برای ما و منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است. ارتباطات با سایر کشورهای منطقه امروز از جمله موضوعات مهمی است که برای ما حائز اهمیت است و از جمله  آن می توان به دسترسی به افغانستان، آسیای میانه و قفقاز اشاره کرد که چابهار در این فرایند نقش بسیار مهمی را بازی میکند.

«حامد کرزای» رئیس جمهوری سابق افغانستان اعلام کرد که ایران، روسیه و هند نیز باید وارد مذاکرات صلح کابل شوند، نظر شما در این خصوص چیست؟
 افغانستان و روندی که برای ایجاد صلح در این کشور در پیش گرفته شده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چرا که ایجاد امنیت در افغانستان به منزله امنیت در کل منطقه است.

اما برای برقراری امنیت در این کشور ابتدا باید ریشه های تروریسم نابود و آن حمایتی که از تروریسم دربیرون از افغانستان صورت می گیرد نیز به پایان برسد. هند نیز از هر اقدامی که  در راستای  برقراری ثبات و امنیت در افغانستان  صورت می گیرد، حمایت می کند و با هر قدمی که در این راستا برداشته می شود همراهی خواهد کرد.

مذاکرات دوجانبه هند و پاکستان متعاقب حمله تروریستی به پایگاه هوایی «پتان کوت» هند به تعلیق افتاد. به نظر شما این مذاکرات در چه زمانی دوباره ازسرگرفته خواهد شد؟
ما خواهان بهبود روابط با «اسلام آباد» هستیم و در این راستا اقدامات بسیار زیادی را نیز انجام داده ایم. سفر «نارندرا مودی» نخست وزیر و «سوشما سوراج» وزیر خارجه کشور ما به پاکستان نیز اقداماتی در راستای عادی سازی روابط دو کشور بود.

در واقع ما خواهان این هستیم که روابط دو کشور عادی باشد و برای رسیدن به این وضعیت ابتدا باید تروریسم و آن حمایتی که از بیرون از آن می شود نابود گردد.

منبع: مهر

 

امتیاز به خبر :