رونق کشتیرانی ایران و عراق با لایروبی اروند

طرحی که با اجرای آن می‌توان به احیای زیرساخت‌های بندری، رونق تجاری، اقتصادی و اشتغال در شهرستان خرمشهر امیدوار بود. حالا بعد از سال‌ها 2 کشور ایران و عراق تصمیم گرفته‌اند تا بقایای به‌ جای مانده از جنگ تحمیلی را از اروند رود پاکسازی کنند تا این رودخانه بار دیگر مورد استفاده قرار گیرد. با وجود آنکه در سال‌های دور تردد کشتی‌های 80 هزار تنی در اروندرود چندان عجیب نبود، ولی هم‌اکنون به علت لایروبی نکردن رودخانه، تردد کشتی‌های 10هزار تنی هم به سختی امکان پذیر است. هر چند در سال‌های اخیر برای رفع این مشکل اقدامات مناسبی انجام شده اما وقوع جنگ 8 ساله و همکاری نکردن طرف عراقی، سبب آن شده تا طرح کامل لایروبی همچنان اجرا نشود.

رسوب بیش از 20 متر گل و لای
بنابر گفته کارشناسان، در صورت تعلل در لایروبی در آینده‌ای نزدیک امکان تردد شناورهای متوسط و زیر 10 هزار تن نیز در این آبراهه امکان پذیر نیست، زیرا در بخش‌هایی از این آبراهه 85 کیلومتری بیش از 20 متر گل و لای رسوب کرده و امکان به گل نشستن شناورها وجود دارد. عمده مشکل از سمت عراقی هاست که باید دفتر همکاری مشترک برای لایروبی اروندرود را مجدداً فعال کنند، این موضوع از سوی وزارت امور خارجه دنبال شده است. از سویی در راستای مفاد معاهده 1975 الجزایر تمامی اقدامات در زمینه لایروبی اروند باید به طور مشترک بین 2 کشور ایران و عراق انجام شود. تاکنون کشور ایران به تعهدات خود عمل کرده اما کشور مقابل با وجود قول‌هایی که داده هنوز هیچ کاری نکرده است.
ورود کشتی‌های بزرگ‌تر به اروند در گرو لایروبی «عادل دریس»، مدیرکل بندر و دریا نوردی خرمشهر در این خصوص در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: عملیات لایروبی اروندرود، پرهزینه و گران است اما بدون خارج‌سازی مغروقه‌ها و لایروبی این رودخانه، نوسازی بندر خرمشهر ناقص می‌ماند. اقتصاد مردم این شهرستان وابسته به دریاست و اگر لایروبی انجام شود با ایجاد شغل‌های مستقیم و غیر مستقیم نرخ بیکاری به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. وی میزان اعتبار مورد نیاز برای شناورسازی مغروقه‌های باقی مانده از جنگ تحمیلی در آبراه اروند را 860 میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: کمیته حقوقی اروند در وزارت خارجه شکل گرفته و تلاش دولت این است که با مساعدت، همکاری و تعامل با کشور عراق لایروبی اروند به سرانجام برسد. در حال حاضر ظرفیت تخلیه و بارگیری کالا در بندر و دریانوردی خرمشهر 5 میلیون تن در سال است اما این ظرفیت با لایروبی 12 هزار تن افزایش می‌یابد و از سوی دیگر موجب رونق اقتصادی در این شهرستان می‌شود.
این مقام مسئول ادامه داد: آبراه اروند با طولی حدود 62 مایل دریایی از بندر خرمشهر تا خلیج‌فارس در حال حاضر قابلیت ورود کشتی‌هایی با آبخور 4.2 متر را در بالاترین مَد داراست. محدودیت عمق بویژه در 3 منطقه حساس این آبراه باعث شده در پذیرش کشتی‌های تجاری تا آبخور کمتر از 5 هزار متر با مشکل رو به رو شویم.

خروج 180 مغروقه از رودخانه کارون و اروند
وی با اشاره به وجود ده‌ها شناورغرق شده دوران جنگ تحمیلی در اروندرود، افزود: تاکنون 180 مغروقه از رودخانه کارون و اروند خارج شده اما همچنان 61 مغروقه باقی مانده است. از این تعداد 43 فروند از این شناورها در وسط آبراهه اروند به سمت ساحل ایران قرار دارند که کارهای قانونی شناور‌سازی آن انجام شده است. 18 فروند به سمت ساحل عراق هستند که برای شناورسازی آنها باید این کشورهمکاری‌های لازم را انجام دهد. این مقام مسئول افزود: از سال 72 تاکنون 180 فروند شناور مغروقه از آبراه اروند و رود کارون خارج شده که 55 فروند آن از آبراه اروند و 125 فروند آن از رود کارون بوده است.
تلاش دولت برای به سرانجام رسیدن لایروبی اروند
دریس خاطرنشان کرد: لایروبی 7نقطه بحرانی آبراه بین‌المللی اروند به 210 میلیون یورو هزینه نیاز دارد که باید 2 کشور به طور مشترک آن را تأمین کنند. از این میان لایروبی 12میلیون مترمکعب از این آبراهه ضروری و حیاتی است و برای انجام آن 60 میلیون یورو اعتبار لازم است.

لایروبی توسط شرکت‌های ایرانی
وی اظهار داشت: توسعه صادرات غیرنفتی از راهبردهای اساسی دولت تدبیر و امید است و منطقه آزاد اروند زیرساخت‌های لازم را برای توسعه صادرات این محصولات فراهم کرده است. بر اساس ماده 112 قانون برنامه ششم توسعه، آبراه استراتژیک اروندرود به طور کامل و در مدت 4 سال لایروبی خواهد شد. مدیر کل بندر و دریا نوردی خرمشهر افزود: لایروبی اروندرود توسط شرکت‌های ایرانی انجام می‌شود، اما در صورت نیاز از کمک‌های فنی دیگر کشورها نیز استفاده خواهد شد. همزمان با لایروبی اروندرود، توسعه سواحل اروندرود نیز باید انجام شود که با همکاری سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی اروند و با محوریت حوزه گردشگری در حال تهیه یک طرح جامع هستیم. بخشی ازمنابع مورد نیاز اجرای برنامه توسعه سواحل اروندرود از محل استانی و ملی تأمین خواهد شد.

منبع: روزنامه ایران