اقتصاد آبی در کشورهایی که در جوار دریا قرار گرفته اند از اهمیت زیادی برخوردار است. نمونه های مشابه زیادی از رونق گردشگری دریایی در کشورهای دنیا وجود دارد که نزدیک ترین آنها به ایران کشور ترکیه است.
ترکیه همسایه شمالی ایران سود سرشاری از توسعه گردشگری دریایی کسب می کند. براساس آخرین گزارش ها، ظرفیت ناوگان حمل‌و‌نقل دریایی ترکیه از 7.5 میلیون تن با احتساب کشتی‌های ترکیه‌ای فعال زیر پرچم کشورهای دیگر به 15 میلیون تن رسیده است.
توجه کشورهایی که دریایی هستند به دریا به جز موارد حمل و نقل به گردشگری هم معطوف شده است. از این رو خرید کشتی های متعدد به منظور حمل و نقل یا گردشگری با پرداخت 30 درصد از مبلغ اصلی و مابقی با وام کم بهره بانکی امکانپذیر است. اما تنها ترکیه نیست که این چنین به اقتصاد آبی کشور خود توجه می کند.
اواخر اردیبهشت امسال در شهر جاکارتا اندونزی دومین دوره کنفرانس اقتصاد آبی (IORA) برگزار شد که طی این گردهمایی یکی از مهمترین رویدادهای تخصصی در حوزه دریانوردی و گردشگری بسیاری از کشورهای توسعه یافته در آن حضور دارند.
در این کنفرانس استان های گیلان و سیستان و بلوچستان و مدیران سازمان بنادر و دریانوردی و وزرات امورخارجه به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی حضور داشتند و درباره مشکلات زیرساخت ها، شبکه های ساحلی، ظرفیت های مالی و تهدیدات زیست محیطی گردشگری دریایی به بحث و بررسی و تبادل تجربیات پرداختند.
بنا به اهمیت موضوع در خصوص توسعه گردشگری دریایی با مسئولین گیلانی گفت و گو صورت گرفت.
ساخت پروژه گردشگری دریایی در مدت پنج سال
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان گیلان در این باره به خبرنگار مانا گفت: گردشگری دریایی متولی خاصی ندارد و اگر داشت چه بهتر بود که سرمایه گذاران برای دریافت مجوز به چند سازمان و نهاد مراجعه نکنند. اما درحال حاضر در بحث گردشگری دریایی متولی آن سازمان بنادر و دریانوردی است و قطعا برای سرمایه گذاری در ساحل باید از بخش های مختلف مجوزسرمایه گذاری گرفت.
حسین چراغی در ادامه با بیان اینکه می توان در بخش ورزش های آبی یا راه اندازی لاین های کروز نیزفعالیت داشت، اظهار کرد: سیاست های اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دریا محور مورد تاکید مقام معظم رهبری است؛ بنابراین اقتصاد دریا محور و اقتصاد مقاومتی سرلوحه این سازمان قرار گرفته است. در منطقه خاورمیانه تنها ایران است که از شمال وجنوب به آبهای منطقه ای و بین المللی دسترسی دارد. از این رو در صنعت دریایی و بندری می توان به رشد اقتصادی و اشتغالزایی پایدار دست یافت.
وی افزود: گیلان دارای ظرفیت های گردشگری بالایی در بخش گردشگری دریایی است اما متاسفانه در سال های گذشته به دلیل عدم شناخت ظرفیت های گردشگری و ضعف زیرساختی از ظرفیت های گردشگری در استان بهره برداری لازم نشده است. هرچند که استفاده از این پتانسیل با ایجاد و افتتاح مجتمع گردشگری دریایی در بندر انزلی در سال 96، 700 شغل مستقیم و 1500 شغل غیر مستقیم ایجاد خواهد شد. دوره ساخت پروژه گردشگری دریایی پنج ساله بوده که فاز دریایی آن در سال 96 به بهره برداری می رسد.
توجه به لاین کروز در سواحل گیلان
در ادامه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان به خبرنگار مانا گفت: با توجه به موقعیت استان گیلان در دریای خزر و همگرایی دستگاه های اجرایی متولی و مناطق آزاد می توان بر راهبردهای اقتصاد دریا محور متمرکز شد و از آن بیشترین بهره را برد.
رضا علیزاده درباره نشست خود در جاکارتا در کنفرانس اقتصاد آبی با اشاره به نقش گردشگری دریایی در توسعه اقتصادی استان بیان کرد: نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در دو بخش گردشگری و بنادر و دریانوردی ضمن معرفی ظرفیت های بالقوه حوزه های شمال و جنوب کشور، پیشنهاد کردند در مقاصد مختلف گردشگری، لاین کروز تعریف شده و به دلیل موقعیت ممتاز ایران، این خط سیر در فضای فعالیتی و ترددی سواحل ایران نیز برقرار شود.
وی به گردشگری دریایی و میزان درآمدزایی بالای آن برای کشور با توجه به مرزهای آبی ایران با کشورهای همسایه در شمال اشاره کرد و افزود: از این راه می توان حمل و نقل دریایی را توسعه و گردشگری دریایی را رونق بخشید. در این راه مشارکت بخش خصوصی در استفاده مطلوب از سواحل دریا غیرقابل انکار است و بدون حضور سرمایه گذاران روند توسعه اتفاق نخواهد افتاد. دریای خزر پتانسیل های مختلف گردشگری دریایی زیادی دارد که می تواند همپای درآمد نفتی درصورت بهره برداری صحیح و مدیریتی کارآمد اثرگذار باشد.
علیزاده نیاز به سرمایه گذاری در دو بخش زیرساختی و استقرار شناورها اشاره و بیان کرد: متاسفانه در بخش دولتی امکانات مناسبی در سواحل ارایه نشد و منابع هدر رفته است. اما با استفاده از تجربیات کشورهای مختلف و انعطاف قوانین و مقررات می توان سرمایه گذاران را به سمت سرمایه گذاری در این بخش ترغیب کرد؛ بنابراین برای این امر به همکاری دستگاههای مختلف همچون بنادر و دریانوردی، مرزبانی و محیط زیست و... سایر مجموعه های ذینفع برای فراهم کردن شرایط سرمایه گذاری نیازاست. درغیر این صورت خدمات و امکانات در حد چادرها و وسایل ناجیان غریق در سواحل باقی می ماند.
این مسئول گردشگری استان با اشاره به اجرای پروژه هایی از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در بندرانزلی تصریح کرد: ساخت اسکله گردشگری مارینا در بندر انزلی و برنامه های متنوع گردشگری دریایی در زمینه سفرهای دریایی در منطقه آزاد انزلی از گامهای مهمی است که در این زمینه برداشته شده است. در حال حاضر منطقه آزاد انزلی به عنوان یک منطقه ویژه اقتصادی و تجاری، از جمله فرصتهای گردشگری دریایی استان است که با برنامه ریزیهای لازم با مدیران این منطقه اقتصادی می توان در راستای اجرای پایلوت طرح توسعه گردشگری دریایی حرکت کرد.
مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان با تاکید بر آماده نبودن بسترهای اولیه در انجام این مقوله؛ عنوان کرد: با ایجاد اسکله گردشگری نیاز به شناورهایی برای جابجایی مسافروجود دارد. بعد از آن پکیج های سفرهای دریایی داخل استانی و حتی با کشورهای همسایه شمالی و ایجاد جذابیت در این سفرها خیلی مهم است. لازم به ذکر است که در جلسه کار گروه اقتصاد مقاومتی از سوی صنایع دریایی شهید دریایی بندر انزلی اقداماتی در حوزه ساخت و ساز شناورهای تفریحی در حال انجام است.
دارا بودن طرح جامع برای پهنه های فعال
در ادامه این گزارش یک استاد دانشگاه و کارشناس حوزه گردشگری به خبرنگارمانا گفت: گردشگری دریایی با آفتاب، ماسه و دریا تعریف می شود. استفاده از نقاط فعال گردشگری در گیلان با رویکرد تفریحی ورزشی باید مشخص شود.
دکتر روشن بابایی همتی افزود: دربخش گردشگری دریایی می توان با بسترسازی مناسب برای ایجاد ورزش های آبی و تفریحی سهم قابل توجهی از گردشگران را به سمت ساحل جذب کرد. البته شاید ثبت جهانی دریای کاسپین در فهرست میراث طبیعی جهان بتواند خود عامل ورود گردشگری خارجی به سمت دریا باشد. اما می توان با یک برنامه مناسب در طی چند سال با تاکید بر نقاط هم پیوند تاریخی ارزشمند به مهم دست یافت.
وی ادامه داد: یکی از محورهای کلید توسعه گردشگری دریایی داشتن طرح جامع معرفی پهنه های فعال در این زمینه است. پهنه های فعال، نیمه فعال و کم فعال که گردشگران بتوانند با انتخاب خود به مناطق دریایی سفر کنند. همچنین ساخت تاسیسات مرتبط با ورزشهای آبی که می تواند نقش مهمی در ایجاد انگیزه برای ورزش باشد.
روشن بابایی افزود: همچنین استفاده درمانی از ساحل دریا که تولید یون منفی در غروب اتفاق می افتد یکی از موارد مهم در استراحت گردشگران کنار دریا خواهد بود. استفاده از آب دریا داخل مجموعه های گردشگری ساحلی که برای تالاسوتراپی یا آب درمانی نیز برای گردشگران مناسب است و نیز استفاده از تابش خورشید که مادر تمام انرژی ها است.
این کارشناس گردشگری تاکید کرد: به نظر می رسد، داشتن تقویم زمانی مناسب آسایش اقلیمی در ماه های مختلف سال که از چه زمانی کدام ساحل را می توان استفاده کرد خیلی موثر باشد. مانند بندرانزلی که به طور مثال در تیرماه در تمامی طول بیست و چهار ساعت خود دارای شرایط گرم مطلوب گاهی همراه با شرجی توصیف می شود. در این زمینه می توان با ایجاد کابانا یا همان سوئیت های رو به استخر و دریا برای استراحت گردشگران جاذبه های خوبی ایجاد کرد. به شرطی که شرایط ورود برای سرمایه گذاران تسهیل شود.
منبع: مانا