به گزارش فرینا، ساحل روستای شیب دراز جزیره زیبای قشم برای پانزدهمین سال پیاپی شاهد تولد بچه لاک‌پشت‌های پوزه عقابی بود، لاک پشتی که در فهرست قرمز سازمان جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (‏IUCN‏)، عهدنامه تجارت گونه‌های در معرض خطر (‏CITES‏) و عهدنامه گونه‌های مهاجر (‏CMS‏) قرار دارد.

مدیر حفاظت از محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم، گفت: پوزه عقابی‌ها (‏Eretmochelys imbricata‏) جزو هفت گونه لاک پشت دریایی شناخته شده جهان هستند که هرسال از طریق آب‌های آزاد وارد خلیج فارس می‌شوند و در 70 کیلومتری جنوب شهر قشم (ساحل روستای شیب دراز) تخمگذاری می‌کنند که سال 91 با حمایت برنامه تسهیلات محیط زیست جهانی و همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به عنوان اثر طبیعی به ثبت ملی رسید.

سید محمدهاشم داخته افزود: پوزه این‌گونه برای بیرون کشیدن غذا (اسفنج دریایی) از لا به لای مرجان‌ها به شکل منقار عقاب درآمده و از این رو به لاک پشت پوزه عقابی یا منقار کوتاه معروف است؛ میانگین وزن گونه‌های بالغ حدود 80 کیلوگرم و طول آنها به یک متر می‌رسد.

داخته گفت: لاک پشت‌های ماده سه تا چهار سال یکبار در یک تا سه مرحله (به فاصله 2 هفته) برای تخمگذاری در میانه اسفند ماه به زادگاه خود در ژئوسایت شیب دراز (بخشی از ژئوپارک قشم) بازگشته و هر لاک پشت مادر بین 40 تا 150 تخم می‌گذارد. ‌

وی افزود: پوزه عقابی‌ها در کنار اقدام‌های حمایتی سازمان حفاظت محیط زیست و تشکل‌های غیردولتی، تداوم نسل خود را به واقع مرهون فعالیت‌های داوطلبانه ناطوران خمیس (محافظان لاک پشت) هستند که از سال 1381 برای حفظ این گونه در خطر انقراض آستین همت بالا زدند.

مدیر حفاظت از محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم گفت: ناطوران خمیس که با فعالیت خود امروزه شهرتی جهانی یافته‌اند، گروهی شش نفری از جامعه محلی قشم به سرپرستی «میلاد زینلی» هستند که از زمان آغاز فصل تخمگذاری تا تولد آخرین بچه لاک پشت به صورت شبانه‌روزی از سایتی در ساحل شیب دراز که به این منظور محصور شده، حفاظت می‌کنند تا تخم‌ها را از گزند برخی افراد ناآگاه، سگ‌های ولگرد، روباه‌ها و لاشخورها در امان نگه دارند.

داخته افزود: از زمان تخمگذاری نخستین پوزه عقابی مادر تا برگزاری جشن تولد نخستین بچه لاک پشت و رهاسازی آنها از میان حصارها به دل آب‌های نیلگون خلیج فارس باید حدود 3 ماه در هوای گرم و شرجی قشم به انتظار نشست.

وی گفت: تلاش ناطوران خمیس برای پاسداری از این گونه در خطر انقراض به دلیل حفظ تنوع زیستی در کره زمین چنان ارزشمند است که حتی رئیس مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران و معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست کشور را مجاب کرد تا در جشن تولد لاک پشت‌های پوزه عقابی در جنوبی‌ترین نقطه از خاک سرزمینی جمهوری اسلامی ایران شرکت کنند.

اما این تنها بخشی از ماجراست چرا که شکل‌گیری ناطوران خمیس با هدایت‌های «بیژن فرهنگ دره شوری» مسئول پیشین حفاظت محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم، موجب شده تا امروزه مسئولان، بومیان جزیره و بسیاری از گردشگران برای بازدید از فرآیند تخمگذاری و تولد پوزه عقابی‌ها رنج سفر را به جان بخرند و راهی روستایی شوند که تا همین چندی پیش یکی از دورافتاده‌ترین و محروم‌ترین نقاط کشور محسوب می‌شد.

اهالی شیب دراز در گذشته برای تخم این لاک پشت‌ها خاصیت‌های بسیاری قایل بودند و آن را یکی از خوراکی‌های لذیذ می‌پنداشتند که شاید همین امر یکی از دلیل‌های اصلی کاهش شدید تعداد پوزه عقابی‌ها شده بود اما پس از شکل‌گیری تشکل ناطوران خمیس، آنها خود به یکی از بزرگترین پاسداران این گونه تبدیل شدند.

جامعه محلی امروزه بدون نیاز چندان به کمک‌های دولتی و غیردولتی با صرف کمترین هزینه خود نسل به نسل در حال پاسداری از این گونه است، به طوری که سال 84 به عنوان یکی از موفق‌ترین طرح‌های حفاظتی کشور و سال 88 به عنوان یکی از 10 طرح برتر بنیاد توسعه و محیط زیست آسیا اقیانوسیه در ژاپن شناخته شد.

یکی از دلیل‌های اصلی موفقیت این طرح بدون شک آگاهی و درگیر شدن جامعه محلی در این پروژه است.