استان بوشهر يكي از جنوبي ترين استانهاي كشور است كه در جنوب غربي ايران و در فاصله 27 درجه و 18 دقيقه تا 30 درجه و 14 دقيقه عرض جغرافيايي و 50 درجه و 8 دقيقه تا 52 درجه و 57 دقيقه طول جغرافيايي واقع گرديده است. اين استان از شمال به استانهاي خوزستان و كهگيلويه و بويراحمد، از جنوب به خليج فارس و استان هرمزگان، از مشرق به استان فارس و از غرب به خليج فارس محدود بوده و با 625 كيلومتر مرز آبي، طولاني ترين همسايگي را با آبهاي نيلگون خليج فارس دارد.
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر با مسئولیت شرکت عمران و توسعه بوشهر در دو منطقه قرار گرفته است.
منطقه ای به وسعت تقریبی 1880 هکتار واقع در حدفاصل جاده اصلی بوشهر ـ شیراز و منطقه ای به وسعت 2800 هکتار در حد فاصل جاده اصلی بوشهر و جزیره صدرا مجموعاً به مساحت 4680 هکتار در فاصله هشت کیلومتری بوشهر.
در خصوص فعالیت های منطقه ویژه اقتصادی بوشهر گفت و گو کرده ایم با سیامک احمدی مدیرعامل این منطقه.
در ابتدا گزارش کوتاهی از سال 90 و آنچه در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر گذشت بفرمائید؟
فعالیت های صورت گرفته در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر را اگر بخواهم بطور خلاصه و از نگاه آماری اما دقیق بیان کنم باید به میزان جذب پروژه های عمرانی، سرمایه گذاری و اشتغال زایی اشاره نمایم. سال گذشته بیشتر فعالیت های عمرانی در حوزه تأمین زیرساخت ها و احداث جاده دسترسی برای توسعه اراضی قابل واگذاری به سرمایه گذاران جدید در عرصه تلاش و تولید بوده است.
در حوزه فروش زمین و تعداد سرمایه گذار جهت سرمایه گذاری در بخش های مختلف صنعتی نیز رشد قابل قبولی داشتیم و همچنین 14 مجوز سرمایه گذاری نیز در سال 90 صادر شده است. در بخش اشتغال نیز تعداد 817 نفر در این منطقه بکارگیری شدند که در این حوزه نیز نسبت به سال 89 میزان 40 درصد رشد داشتیم. در سال 90 خدمات متفاوت دیگری نیز در حوزه کمک های مالی در بخش های فرهنگی، عمرانی، اجتماعی و فردی داشتیم که این خدمات در سال جاری یعنی 1391 نیز به قوت خود باقی بوده است.
هدف از ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بوشهر را بفرمائید؟
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر با وسعت حدود 2000 هکتار در شرایط فعلی و 3000 هکتار در فاز دوم برای تأسیس کارخانجات مختلف و همچنین نگهداری کالا طراحی گردیده است. موقعیت مناسب، زیر ساخت های مطلوب، وسعت اراضی، امکان توسعه منطقه و در کنار آن نهادهای علمی تحقیقاتی به ویژه دانشگاه خلیج فارس، دانشکده علوم و فنون دریایی و پیش بینی دانشگاه صنعتی و تشکل های IT محور موجب توجه ویژه به کارکرد علمی، تحقیقاتی و ایجاد پارک فناوری اطلاعات گردیده است که ضمن ایجاد زمینه های مناسب جهت سرمایه گذاری صنعتی، تجاری و گردشگری، بخش قابل توجهی از رویکرد سرمایه گذاری های دانش محور را در منطقه به خود اختصاص داده است.
همانگونه که گفته شد بندر بوشهر از امکانات بالقوه ای جهت رونق بخشیدن به امر اقتصاد برخوردار است. وجود امکاناتی چون مرزهای آبی طولانی به همراه تأسیسات مجهز بندری، صنایع عظیم دریانوردی و امکانات توسعه آنها، فرودگاه بین المللی، ارتباط منظم و سابقه طولانی با کشورهای حوزه خلیج فارس و جمعیت جوان در حال تحصیل و جذب سالیانه 5000 دانشجو در مرکز آموزش عالی استان، سبب گردیده است تا توسعه بخش صنعت به عنوان محوری ترین اقدام جهت ایجاد اشتغال و توسعه استان به حساب آید. ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بوشهر نه تنها زمینه های سرمایه گذاری در بخش های مختلف استان و استان های همجوار را فراهم می سازد و به روند توسعه و پردازش صادرات کمک می نماید بلکه می تواند سرمایه گذاری کشورهای حوزه خلیج فارس و در نهایت افزایش صادرات غیرنفتی را نیز فراهم آورد. طبعا این توسعه همه جانبه سطح فعالیت های بندری بوشهر را نیز به حد نصاب های تازه ای سوق خواهد داد.
در واقع هدف این است که بندر بوشهر در یک عملکرد کاملا رقابتی حضور خود را برای فرصت های بعدی نیز تثبیت کند و در نتیجه فعالیتهایی نیز صورت می گیرد که با افزودن بر عملکرد ترانزیتی گمرکات و محوطه های بندری بر سطح درآمد منطقه افزوده شود. در حقیقت جلب نظر بازرگانان به استفاده از امکانات منحصر به فرد بندر بوشهر و مزیت های منطقه ویژه اقتصادی موجب پدید آمدن رونق گسترده ای در سطح منطقه خواهد شد که هم روی ایجاد فرصت های اشتغال اثر می گذارد و هم سطح رفاه اهالی این منطقه را نیز به حد نصاب های تازه ای ارتقاء خواهد داد.
بخشی از مزیت های قانونی سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر را ذکر کنید؟
صدور گواهی مبدأ برای کالاهایی که از منطقه خارج می شوند، صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله توسط مدیریت منطقه، امکان پردازش کالا (مهلت توقف کالاهای وارد شده به منطقه با تشخیص مدیریت منطقه است)، امکان ترانزیت و صادرات مجدد برای کالاهای وارده در منطقه، امکان ورود کالا بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی در منطقه، برخورداری از معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته شده در منطقه به داخل کشور به میزان ارزش افزوده، امکان مشارکت و سرمایه گذاری داخلی وخارجی، راه اندازی دفتر وزارت خارجه در استان جهت تسهیل در صدور روادید، امکان واگذاری قطعی زمین در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر با تحویل آب و برق صنعتی و مخابرات درب کارخانه.
میزان سرمایه گذاری در واحدهاي فعال استان به تفكيك توزيع چقدر است؟
عمده واحدهاي فعال استان به تفكيك توزيع ميزان سرمايه گذاري انجام شده در شهرستانهای استان به این قرار است که 51 درصد در شهرستان كنگان، 2/4 درصد شهرستان دير، 2/3 درصد در شهرستان دشتي 2/1 درصد در شهرستان تنگستان و 6 درصد در شهرستان گناوه. توزيع ميزان سرمايه گذاري انجام شده بر حسب نوع صنعت عبارتند از 5/25 درصد صنايع غذايي و دارويي، 22 درصد صنايع شيميايي، 90/12 درصد صنايع كاني غير فلزي، 2/11 درصد صنايع خودرو و نيروي محركه، 85/10 درصد نساجي و چرم، 7/9 درصد صنايع سلولزي، 2/5 درصد صنايع فلزي، 6/2 درصد صنايع ماشين سازي و تجهيزات 4 درصد صنايع ريخته گري و 3 درصد در صنايع برق و الكترونيك مهم ترين محصولات توليدي شركت هاي صنعتي فعال استان بوشهر شامل انواع ماكاروني، آرد، بستـه بندي، خرما، عمل آوري ماهي و ميگو، كسر و تن ماهي، كيك و كلوچه، محصولات جانبي خرما، توليدات انواع تور ماهي گيري، چرم مصنوعي، رنگ و رزين، نايلون و نايلكس، دستمال كاغذي، پوشك كامل بچه، نوار بهداشتي و گوني، حصير، انواع قطعات فايبر گلاس، قايق فايبر گلاس، توليد و تعمير كشتي، ساخت سكو، توليد انواع شوينده ها، توليد خوراك ميگو مي باشد كه عمدتاً در دو شهرستان بوشهر و دشتستان قرار دارند. عمده ترين محصولات صادراتي واحدهاي توليدي استان نيز شامل حصير پلاستيكي، كنسر و تن ماهي، ميگو منجمد شده، نوار بهداشتي، دستمال كاغذي، نايلون و كيسه فريزر، متانول، انواع ميگو پرورشي و دريايي با سر و بدن، گونيهاي پلاستيكي و شن شكتر و غيره مي باشد.
در سال 78 مقدار و ارزش از ميان كل صادرات كالاهاي غير نفتي به ترتيب سهمي معادل 15/1، 5/2 درصد را دارا بوده است. كنسرو ماهي با اختصاص 6/43 درصد و حصير پلاستيكي با 40/1 درصد به ترتيب بيشترين و كم ترين سهم از مجموع كل صادرات را بخود اختصاص داده اند. آمار صادرات كالاهاي صنعتي نشان مي دهد كه به لحاظ قابليت هاي استان در بخش شيلات مي توان با راه اندازي و بهره برداري صنايع تبديل و فن آوري در صنايع شیلاتي ارزش افزوده بالايي را در اين بخش ايجاد نمود.
آیا زیرساخت ها در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر جهت سرمایه گذران فراهم شده است؟
بله، در این حد که سرمایه گذاران در این منطقه حضور داشته باشند زیر ساخت ها آماده اند، هرچند ممکن است کاملاً ایده آل نباشند. در حال حاضر منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در 5 فاز زون بندی شده است که می توان به قسمتهای شیمیایی ـ مواد غذایی ـ فلزی، نفتی و معدنی ـ خدماتی و انبارها اشاره کرد. سرمایه گذاران می توانند با ارائه طرح توجیهی خود و تکمیل فرمها و مراحل قانونی در یکی از بخشهای مذکور سرمایه گذاری نمایند. در بخش صنایع در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر هدف اصلی این است که صنایع موجود را به ظرفیت اصلی نزدیک کنیم و کالاها در این منطقه با هدف صادرات تولید شوند.
پروژه های انجام شده در منطقه ویژه بوشهر در چه حوزه هایی بوده است؟
اکثر پروژه های انجام شده در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در حوزه صنعتی و تولیدی می باشد. امسال باتوجه به نامگذاری آن از سوی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) مبنی بر تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی و با توجه به اینکه افتتاح هر کارخانه یا شرکت تولیدی در منطقه ویژه نیازمند شرایطی است که ما به عنوان سازمان مسئول موظف به تأمین آنها هستیم و با نگاه ویژه ای که این مجموعه جهت فراهم نمودن هرچه بهتر زیرساختها برای سرمایه گذاران داشته موفق شدیم مشکل برق منطقه، مانع اصلی که بسیاری از تولیدکنندگان و سرمایه گذاران با آن روبرو بودند را برطرف کنیم. در گام بعدی نیز پس از مطالعه و تهیه نقشه های اجرایی گازرسانی در حال انجام عملیات اجرایی ایستگاه فشار گاز در منطقه هستیم که در این خصوص نیز با شرکت گاز استان بوشهر همکاری مطلوبی وجود دارد.
مهمترین پروژه صنعتی در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر کدام پروژه است؟
واحد پتروشیمی حافظان انرژی بی همتا، کارخانه تولید رزین و MDF بنام شرکت پاک شیمی، لامپ سازی نارون لیان و شهرک توریستی جزء پروژه های مهم منطقه ویژه اقتصادی بوشهر می باشند.
ارزیابی شما در سال 90 در حوزه عمرانی منطقه ویژه بوشهر چگونه بود؟
به لحاظ بهره وری می توان گفت سال 90 شاخص ترین سال جذب سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر بوده است.
آیا تاکنون صادراتی نیز از منطقه ویژه اقتصادی بوشهر داشته اید؟
بله، صادرات مواد نفتی شامل انواع هیدروکربن سبک و سنگین و انواع گازوئیل به کشور امارات و افغانستان بوده است.
آیا در سال 91 افتتاحی نیز در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر دارید؟
بله، طبق برنامه ریزی انجام شده تا پایان سال 91 تعداد 10 شرکت به نامهای شرکت لیان مهتاب LED، شرکت چاپ آریانا، فاز دوم طرح توسعه شرکت سیم و کابل لیان، فاز دوم شرکت پاک شیمی، شرکت کارتن سازی زارع، شرکت خشکبار مجلسی، شرکت صنعتی ازهار لیان، شرکت شیمیایی پترولازک، شرکت مواد آرایشی و بهداشتی مدان یزد و فاز دوم شرکت نمایشگاههای بین المللی استان بوشهر مورد بهره برداری قرار می گیرند که امیدواریم بتوانیم همه آنها را در 22 بهمن ماه که مصادف است با سالروز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، افتتاح نمائیم.
به عنوان سوال پایانی، از نظر شما در حال حاضر مهم ترین چالش مناطق ویژه اقتصادی کشور چیست؟
1) ساختارهای متفاوت مناطق ویژه خصوصاً در بخش تولی گر مناطق
2) عدم ظرفیت سازی قانونی مناسب برای مناطق ویژه به عنوان نقاط مولد و مراکز تولیدی و پیشانی صنعت تولید و تجارت در ایران اسلامی
3) بازبینی و بازنگری قوانین موجود و اصلاح و ترمیم قوانین از طریق ارائه لوایح دولت و طرح در مجلس شورای اسلامی خصوصاً تأمین زیرساختها و روان سازی جریان سرمایه گذاری