طلوع انرژی ایران در سایه سار سلامت

گرماي اين فصل عسلويه در كنار كار طاقت فرسا مانع از تلاش مردان بي ادعاي صنعت نفت ايران فارغ از كاستي و كمبودها براي اعتلاء‌دوباره منطقه نشده و روي گشاده و برخورد ساده آنان در بدو ورود برابر تازه وارداني نظير ما حس آرامش همراه با اعتماد را منتقل مي كند.
تهيه گزارش از خدمات و فعاليت هاي سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت (petroleum industry health organization (piho به عنوان بخشي تاثيرگذار از چرخه توليد در اين منطقه هدف گزارش ما است كه مي طلبد با شناخت زواياي مختلف فعاليت هاي صـنعـت نـفت ، تـمامي جوانب آن سنجيـده شود.
حدفاصل فرودگاه خليج فارس تا شهرك توحيد جم فازهاي مختلف منطقه پارس جنوبي همانند سربازاني منظم از مقابل چشمان ما رژه مي روند و هركدام به فراخور پيشرفت فيزيكي خود بيننده را با هـنـردسـتـان صـنـعـتـگـران صنعـت نـفت ايـران آشنا مي‌سازنـد.
ديـرزماني نيست كه شركت هاي خارجي منطقه را ترك گفته و به زعم خويش به صف تحريم كنندگان صنعت نفت ايران پيوسته اند تا شايد اين چرخه عظيم و ثروت ملي را دچار ركود نمايند، فارغ از اينكه ايران و ايراني مرد روزهاي سخت و دشوار است و تجربه سالهاي دفاع مقدس به او آموخته تا دست برزانوي خود گذارده و با همت و والا و توان علمي جوانان خود ناشدني ها را شدني و تحريم ها را به فرصت تبديل سازد.
اينكه نيروي انساني توانمند و متعهد از سرمايه هاي اصلي صنعت نفت ايران است بر كسي پوشيده نيست و دوست و دشمن با اذعان به اين حقيقت همواره از اين عنصر حياتي به عنوان نقاط اتكاء و توانمندي بزرگترين صنعت كشور ياد مي كنند.
به هـمين منظور مديريت كلان صنعت و مقام عالي وزارت همواره بر حفظ آرامش و تامين سلامتي جسمي و روحي ايشان تاكيد داشته و با پيگيري مطالبات اين عزيزان زمينه را براي ارتقاء كاركنان و خـانواده هاي آنها فراهم مي نمايند.
يكي ديگر از رويـكـردهـاي مـديران ارشد صنعت نفت توجه به مردماني است كه خاك زرخيز جنوب به عنوان بخشي از هويت و پيشينه آنان چرخ اقتصاد كشور را به گردش درآورده و مي طلبد دشواري ها و رنج هاي حاصل از اين مهم به نحوي جبران و خدمت رساني به ايشان به عنوان وظيفه انساني و ذاتي صنعت نفت ايران قلمداد شود.
زماني كه وظيفه تهيه گزارش از خدمات سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت درمنطقه عسلويه را برعهده گرفتم حيفم آمد تا از اين مردمان بي توقع حرفي به ميان نيايد.
مردماني كه شايد تنها ثمره شان از حضور طلاي سياه و ميليونها مترمكعب گاز تنها آلودگي و هوا باشد و ديگر هيچ.
در پيچ و خم هاي جاده منتهي به شهرستان جم كه بزرگترين بيمارستان منطقه عسلويه را در خود جاي داده و در فاصله 45 كيلومتري از فازهاي مختلف پارس جنوبي قرار دارد ويژگي هاي منطقه را مرور مي كنم و اينكه با وجود شرايط اقليمي منطقه چگونه امكان ارايه خدمات بهداشتي ودرماني به كاركنان صنعت و خانواده هايشان و نيز مردم بومي منطقه وجود دارد.پرهيزگار راننده لاغراندام و سيه چرده اي است كه با لهجه زيباي جنوبي خود از عسلويه و مردمانش مي گويد و از حقي كه آنان بر گردن صنعت نفت دارند و انصافاً نيز تمام تلاشها براي بهبود شرايط زندگي آنها از سوي وزارت نفت تا به امروز به منصه ظهور رسيده است.
«از زماني كه من به ياد دارم صنعت نفت براي ايجاد زيرساخت هاي جديد و بالابردن سطح رفاه عمومي مردم منطقه تلاش هاي زيادي كرده كه به عنوان نمونه ساخت آزادراه هاي جديد و راه هاي مواصلاتي به روستاها و شهرهاي مختلف منطقه از جمله اين اقدامات ارزشمند و تاثيرگذار در توسعه اين مناطق است.» پرهيزگار اضافه مي كند: « اين بهترين تحفه و ارمغاني كه صنعت نفت براي مردم محروم منطقه داشـتـه ساخت بیمارستان تـوحيد جم و درمانگاه هايي است كه در سطح منطقه وجود دارد تا آنها بتوانند بدون تردد به شهرهاي اطراف بهترين خدمات بهداشتي ودرماني را دريافت دارند. اين دغدغه ساليان سال مردم منطقه بود كه با نبود مراكز درماني، صنعت نفت همت كرد و بهترين خدمات بهداشتي و درماني را به كنار خانواده ها آورد تا آرامش و امنيت روحي و جسمي را به ايشان هديه نمايد.»
آرام آرام به حومه شهرستان جم نزديك مي شويم و با گذر از كنار درختان نخل كه هنوز خرمايشان «خارك» نشده و درختان «ليمو عماني» كه عطرشان فضا را پركرده به بيمارستان توحيد جم مي رسيم. به همراه «سيدحسن» عكاس خوش ذوقمان يكي يكي به اتاق هاي بيماران بستري سرك مي كشيم تا شايد سوژه اي جذاب پيدا كنيم. دوكودك 4 روزه و 7 ماهه نظرمان را جلب مي كنند. لباس محلي و لهجه همراهانشان موجب شد تا سبب حضورشان در بيمارستان توحيد جم را جويا شويم.
مادر «هانيه» از منطقه گله دار استان فارس به اين مركز آمده است. وي دليل حضورش در اين مركز را اسهال خوني فرزندش عنوان مي كند و مي افزايد: « با اينكه تا جم بيش از يكساعت از گله دار فاصله است اما ترجيح مي دهم به خاطر كيفيت خدماتي كه بهداشت ودرمان صنعت نفت ارايه مي كند به اين مركز مراجعه كنم.» در اتاقي ديگرمحمدعلي حيدري از كاركنان نفت مركزي در منطقه نار و كنگان كه مشكل تنفسي دارد بستري است و با خوش رويي از ما استقبال مي كند. 38 سال سابقه كار در صنعت نفت دارد و در اين مدت از خدماتي كه بهداري به او و خانواده اش داده راضي است.«با اينكه با رعايت مسايل بهداشتي ودرماني كمتر دچار بيماري و مشكل شده ام اما در همان موارد اندك هم راضي هستم. احترام و برخورد خوب و خدمات بهـداشتـي درمـانـي كيفـي از ويژگی هـاي بهـداري است.»خانم داروسازي كه همسرش در پارس جنوبي شاغل است از ديگر بيماران بستري است كه پاسخگوي سوالات ما شد. «خدمات بهداري نفت در مقايسه با ساير بخش هاي درماني كشور شرايط خوبي دارد و خدمات تخصصي آن كيفي است اما انتظار داريم در زمينه تجهيزات درماني نيز شرايط بهتري ايجاد شود.» شايد شنيدن حرف هاي سوپروايزر بيمارستان در زمينه ميزان استقبال و رضايتمندي مراجعان شركتي و بومي ملاك خوبي براي ارزيابي فعاليت هاي بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر باشد.
خانم «توليان» با اشاره به ميزان زياد مراجعه اهالي بومي منطقه در مقايسه با نيروهاي شركتي وجود بيمارستان توحيد جم را مايه آرامش خاطر مـردم منطقه ذكر ‌مي كند و مي افزايد: «اكثرمراجعان ما از مردم بومي هستند كه از راه هاي دور و نزديك براي معالجه به اين بيمارستان مراجعه مي‌كنند و همگي نيز براساس فرم هاي رضايت سنجي موجود از خدمات راضي هستند.اما باتوجه به افزايش و توسعه فازهاي پارس جنوبي، امكانات موجود كفاف مراجعان را نمي دهد و بايستي براي اين مساله ‌چاره انديـشي شود.»
خانم «توليان» ارايه خدمات اورژانسي به خارجياني كه به دلايل مختلف نيازمند دريافت خدمات بهداشتي ودرماني هستند را نيز از ديگر وظايف اين مجموعه مي داند و مي افزايد: «در حادثه اي كه سال گذشته براي يكي از كشتي هاي عبوري از منطقه خليج فارس رخ داد بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر به موقع حضور پيدا كرد و با امدادرساني خوب خود از بروز مشكلاتي جسمي بيشتر براي كارگران شاغل بر روي اين كشتي جلوگيري كرد.»
وي در پايان صحبت هاي خود توجه به مسايل روحي رواني كاركنان شاغل بهداري در اين منطقه را خواستار شد گفت : «واقعا كار كردن در اين شرايط با توجه به محروميت هاي منطقه و مشكلاتي كه خاص اين مراكز است دشوار است. انتظار ما از مسوولان سازمان (piho) اين است كه براي كاركناني كه در مناطق عملياتي فعاليت مي كنند تسهيلات ‌ويژ ه اي قايل شوند» . «صغري لطيفي» بيمار 63 ساله اي است كه به خاطر مشكلات قلبي به بيمارستان توحيد جم مراجعه كرده باوجود بيماري با همان لهجه شيرين محلي به سختي به سوالات ما جواب مي دهد: «همه چيز خوب است فقط اگر متخصص ها بيشتر شوند بهتر است. دستشان درد نكند از همه راضي هستم.»
براي آشنايي بيشتر با بيمارستان توحيد جم سراغ «واعظ زاده» معاون بيمارستان رفتيم تا وي سابقه اي از بيمارستان را برايمان بازگو كند.«بيمارستان از سال 75 فعاليت خود را آغاز كرده و تا امروز تلاش شده تا هم به كاركنان صنعت و هم به بوميان منطقه خدمت رساني كند. صنعت نفت متولي ارايه خدمات بهداشتي ودرماني به مردم بومي است و براي آنها در قبال ارايه خدمات تعرفه هايي جزيي نيز تعريف شده است كه در زمان حضور در بيمارستان از ايشان دريافت مي شود. ضمن اينكه طبق آخرين آمار بيش از 60 درصد خدمات تخصصي ما به مردم بومي ارايه مي شود.» وي ادامه داد: «پيش از اين و قبل از خروج شركت هاي خارجي از منطقه با اين شركت ها نيز قرارداد داشتيم و خدمات بهداشتي و درماني را به آنها ارايه مي كرديم با اين حال امروز نيز آمادگي براي ارايـه خـدمـات بـه اينگونه شركت ها همچنان وجود دارد.
واعظ زاده افتتاح راه هاي جديد ارتباطي را دليلي براي حضور زياد افراد از شهرستان هاي مختلف در اين مركز درماني مي داند كه موجب شد امكانات بيمارستان ‌64 تخته توحيد جم و پرسنل 250 نفره آن جوابگوي اين تعداد مراجعه كننده نباشد.
با نگاهي به گستره و جايگاه منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي درمي يابيم كه موقعيت منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس مزاياي قابل توجهي دارد و اين مزايا موجب شده تا نيروي انساني زيادي جهت توسعه فازهاي مختلف اين منطقه در اين مجموعه حاضر باشند.
از جمله ويژگي هاي اين منطقه مي توان به كمترين فاصله ممكن با ميدان گاز پارس جنوبي، وجود فرودگاهي كه سرويس مناسبي به عنوان فرودگاه بين المللي ارايه خواهد كرد، دسترسي مستقيم به آب دريا، عمق مناسب سواحل از نظر بندري، برخورداري از شبكه‌هاي تأسيسات زيرساختي شريان هاي ارتباطي فرامنطقه‌اي، وجود نيروي كار بالقوه در شهرها و روستاهاي اطراف، طبيعت سرسبز و چشم اندازهاي طبيعي زيبا اشاره كرد.
دكترمهرداد حسين زاده، رييس بهداشت ودرمان صنعت نفت بوشهر نيز طي سخناني با تاكيد بر اهميت جايگاه اين منطقه و لزوم حفظ صيانت از نيروي انساني به عنوان مهمترين عنصر توسعه منطقه يادكرد و افزود: «بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر با بيمارستان 64 تختخوابي توحيد جم و 34 مركز بهداشتي و درماني در سطح منطقه حضور موثر فعالي در زمينه ارايه خدمات بهداشتي و درماني به كاركنان صنعت و مردم بومي منطقه دارد. بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر طي ده سال گذشته روند رو به توسعه اي را طي كرده و با اينكه در حد فاصل سال هاي 79 و 80 تنها با 4 مركز فعاليت مي كرد امروز با اين تعداد مركز بهداشتي و درماني جايگاه ارزشمندي در سطح استان و منطقه خليج فارس دارد. وي با اشاره به اهميت اقتصادي منطقه پارس جنوبي ادامه داد: در حال حاضر 70 درصد گازكشور و بيش از 50 درصد توليد محصولات پتروشيمي در اين منطقه بدست مي‌آيد و به همين خاطر در تمام مجتمع هاي پتروشيمي و پالايشگاه هاي گاز و شهرك هاي مسكوني وزارت نفت در منطقه يك مركز درماني داريم كه علاوه بر كاركنان صنعت و خانواده هايشان مردم بومي نيز از اين خدمات بهره مند هستند به طوري كه بر اساس آمار سال 90، 709 هزار نفر به مراكز درماني ما مراجعه كردند كه 39 درصد آنها پرسنل وزارت نفت و 61 درصد مردم بومي منطقه هستند.
دكتر حسين زاده جمعيت تحت پوشش اين مركز را نزديك 20 هزار نفر از كاركنان و خانواده هاي ايشان و 120 هزار نفر ساكنان بومي جم و عسلويه عنوان كرد و ادامه داد: مركز اصلي درماني ما بيمـارستان تـوحيد جم است كه در حال حاضر استانداردهاي بين المللي ايزو 9001،14000و 18000 و نظام مديريت يكپارچه IMS‌ را كسب كرده و اولين مركز درماني كشور كه استاندارد ايزو 10002 كه برمبناي مشتري مداري و رسيدگي به شكايات اعطاء مي شود را كسـب كرده است.
در اين مركز تخصص هاي داخلي، اطفال زنـان، بيهـوشـي، جراحی، قلب و متخصص طب كار بطور تمام وقت در بيمارستان حضور دارند و تخصص هاي چشم ،گوش، حلق و بيني، روانپزشكي، پوست، طب ورزشي، ارتوپدي، راديولوژي،ارولوژي و روانپزشكي نيز بين ده تا 25 روز در منطقه حضور دارند.
ضمن اينكه در بيمارستان توحيد جم 3 اتاق عمل فعال و 64 تخت فعال وجود دارد و دركنار آن 5 تخت سي سي يو نيز در زمان لازم به مراجعه كننـدگان خدمـت رساني مي كند.
رييس بهداشت و درمان بوشهر از راه اندازي پلي كلينيك جديد اين مركز با متراژ سه هزار متر مربع طي دو ماه آينده خبر داد و گفت: فضاي فيزيكي اين مركز به اتمام رسيده و بزودي كار تجهيز آن آغاز مي شود. ضمن اينكه پلي كلينيك دندانپزشكي نيز با 6 يونيت در حال راه اندازي است.
در عين حال بخش هاي تشخيصي شـامـل انـدوسكپـي، پلـونوسكپي، اكوكارديوگرافي، سونوگرفي، تست ورزش، اسپيرومتري و برونسكوپي كه در بيمارستان مستقر هستند به محل پلي كلينيك جديدمنتقل خواهند شد تا در كنار آزمايشگاه طبي در ساختمان جديد به ارايه خدمت بپردازند. ‌
دكتر حسين زاده در خصوص طرح ها و پروژه هاي آتي اين مركزدر عسلويه نيز گفت: در عسلويه پروژه هاي ساخت درمانگاه در فازهاي12 ، 15، 16 ، 17 و 18 آماده افتتاح است كه همزمان با شروع بكار اين پالايشگاه ها كار خود را آغاز خواهند نمود.
سال آينده نيز شاهد افتتاح اوليه فازهاي 11، 13 ، 14 ، 19 20 ،21، 22 و 23 و 24 هستيم كه بر اساس طرح زير بـنايي اين پـالايشگاه ها درمانگاه هاي مربوطه در آنها نيز راه اندازي مي شود.
وي همچنين با اشاره به چهار مركز سلامت كار در منطقه يادآور شد اين مراكز وظيفه ارايه خدمت در حوزه طب صنعتي را براي وزارت نفت برعهده دارند كه براين اساس 8 هزار نفر پرسنل رسمي و 4 تا 5 هزار نفر پيمانكار در اين مراكز تحت معاينات دوره اي قرار مي گيرند.
دكتر حسين زاده يكي از مهم ترين اقدامات سال گذشته اين مركز را ساخت مركز بهداشتي و درماني پايانه ها و مخازن پتروشيمي منطقه عسلويه عنوان كرد و گفت: اين مركز در محل اسكله صادراتي پتروشيمي مستقر شده و بطور شبانه روزي و باتوجه به صادارت محصولات پتروشيمي از اين محل و تردد 700 كشتي خارجي وظيفه ارايه خدمات بهداشتي درماني به اين مجموعه را برعهده دارد.
درحال حاضر در زمان حضور كشتي ها در اسلكه وظيفه مداواي بيماران و مصدومان احتمالي بر عهده ما است و در صورت نياز بيشتر به خدمات بيمارستاني به شهرك توحيد جم و بيمارستان آن منتقل مي شوند.
وي خاطرنشان كرد در ابتداي دهه هشتاد و زماني كه شركت هاي خارجي در منطقه حضور داشتند خدمات درماني سطح يك كه شامل خدمات بيمارستاني و اورژانس بود را از ما دريافت مي كردند و از آن بسيار راضي بودند.
وي از بازديد يك هيات علمي از دانشگاه كالسروهه آلمان از بيمارستان و مراكز درماني بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر در سال گذشته خبر داد و گفت: اين هيات در بازديدي كه از امكانات ما داشتند از پيشرفت امكانات، تجهيزات و خدمات درماني منطقه تعجب كردند و در تفاهم نامه اي كه با آنها منعقد كرديم مقرر شد از خدمات دانشگاهي آنها تحت فرايندي به نام «مديريت تجهيزات و امكانات» استفاده كرده و بر اساس آن بررسي پروژه ها از نظر فضاي فيزيكي و تجهيزات و نيز امكانات صورت گرفته تا پروژه ها در زمان اجرا دچار مشكل نشوند.
اين فرايند از علوم جديدي است كـه در كشورهاي اروپايي جايگاه ويـژه‌اي دارد و اميـواريم بتـوانيم در زمان اجراي پروژه‌ها در ايران از آن استفاده كنيم.
وي ضمن تقدير از حمايت‌هاي مديران ارشد وزارت نفت بويژه مقام عالي وزارت از طرح هاي توسعه اي بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر تاكيد كرد: ايشان بر توسعه يكپارچه و متوازن صنعتي منطقه تاكيد دارند و معتقدند همانطور كه مجتمع ها ساخته مي شوند بايستي زيرساخت ها نيز پيش بيني و ساخته شوند كه بهداري نيز يكي از اين زير ساختها است و همواره مورد توجه قرار دارد.
دكتر حسين زاده در پايان با تاكيد بر قابليت و توانايي بالاي كارشناسان بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر در مقايسه با كشورهاي همجوار گفت: با قاطعيت مي‌گويم نيروي انساني متخصص و توانمند در كنار امكانات و تجهيزات پيشرفته ما را از اين نظر از ساير كشورهاي منطقه متمايز كرده و در اين خصوص كمبودي احساس نمي كنيم.
درپايان صحبت هاي دكتر حسين زاده سراغ درمانگاه پالايشگاه شماره يك منطقه پارس جنوبي در عسلويه مي رويم و پاي صحبتهاي دكتر غفاري پزشك اين مركز مي نشينيم.
صحبت ها همان صحبت هاي هميشگي است. اذعان به توان و تخصص بالاي كاركنان اين درمانگاه در بروز سوانح و خطرات احتمالي و حضور به موقع در حادثه هايي كه همواره اينگونه مراكز را تهديد مي كند.‌
دكتر غفاري با اشاره به تعداد نزديك به 2200 نيروي رسمي و هفت هزار نيروي پيمانكاري در فازهاي يك تا ده از انجام معاينات دوره اي آنان به عنوان وظيفه اي سنگين و دشوار ياد كرد و افزود: تمامي كاركنان درمانگاه بطور شبانه روزي آماده خدمت رساني به كاركنان صنعت در اين پالايشگاه هستند و در صورت بروز اتفاقات ناگوار آمادگي كامل دارند تا ميزان مصدوميت هاي ناشي از حوادث مختلف را به حداقل برسانند.
دكتر بركتي رييس مركز اورژانس و كلينيك جراحي منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس نيز در  گفتگويي از ارايه خدمت به 50 هزار نفر مردم بومي منطقه و نيز حدود شش هزار نفر از كاركنان صنعت نفت خبر داد و گفت: باتوجه به محدوديت هايي كه در اين مركز وجود دارد تمام تلاش براي ارايه بهترين خدمات صورت مي گيرد كه نياز است با توجه به توسعه فازهاي جديد مركز تروماي 32 تخت خوابي عسلويه كه با 30 درصد پيشرفت در حال ساخت است هرچه سريعتر آماده شده تا مشكلي در ارايه خدمات صورت نگيرد.
در اين زمان كه دكتر بركتي منطقه مشغول توضيح در خصوص اقدامات اين مركز است «الينا ابيات» دختر 10 ساله اهوازي كه براي ديدار با اقوام راهي عسلويه شده براي انجام عمل جراحي آپانديس به اتاق عمل منتقل مي شود. فرصتي است تا باحضور در اتاق عمل از نحوه خدمت رساني و عمل نيز مطلع شويم.
دكتر مومني، جراح اين مركز با روي گشاده پذيراي ماست و با ابراز خرسندي از عمل موفقيت آميز «الينا ابيات» از آمادگي همكاران اين مجموعه براي خدمت رساني مطلوب به كاركنان صنعت و اهالي بومي منطقه خبر داد.
عقربه هاي ساعت، زمان پرواز و حركت به سوي فرودگاه را يادآور مي شود. چقدر زود گذشت. از بلنداي آسمان خليج هميشه فارس نگاهي به فازهاي ساخته شده و فـازهـاي در دست ساخت منطقه مي‌اندازم.
قلبم براي داشتن ايراني آباد و سرفراز مي‌تپد. به اين اميد منطقه را ترك مي كنم كه در سفر آينده، عسلويه سرافرازتر و پوياتر از هميشه در تارك صنعت نفت ايران بدرخشد و بهداشت و درمان صنعت نفت با انجام مخلصانه وظايف خود برگ زرين ديگري را در خدمت رساني به كاركنان شريف صنعت نفت،‌ خانواده هاي ايشان و مردم غيور و سرافراز منطقه در صفحه تاريخ خليج هميشه فارس به ثبت رساند.

** حسن شجاعی
منبع: دانش نفت ـ نشریه صنعت نفت و انرژی کشور