به گزارش پایگاه خبری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به نقل از ایرنا، در گذر تاریخ هستند انسان هایی که با تحقیق، تدبیر و تدبر و سعی و تلاش راه کارهای جدیدی فرا راه خود و جامعه می گشایند. آنان همواره با نوآوری، امکانات جدیدی خلق می کنند و با ارائه سازوکار، ابزار مناسبی برای استفاده مطلوب از این امکانات فراهم می کنند. معماری نوعی آفرینش محسوب می‎شود و آثار بزرگ هنری در پرتو نور آفرینش‎گری خالقان خود پا به عرصه وجود نهاده‎اند.
کاریز کیش نیز یکی از این خودباوری ها در عرصه معماری محسوب می شود. آمیزه ای از سنت و مدرنیته که تنها عشق و یک حس معنوی می تواند منجر به بارور ساختن چنین ایده آل هایی گردد. سختی تراش مرجان هایی که قدمت آنها به میلیون ها سال پیش می رسد به واقع مصداق ˈفرهاد نقش خویش به کوه کند، شیرین بهانه بودˈ می باشد.
شهری زیرزمینی که آسمان مرجانی ‌اش پر از ستاره‌ها‌یی‌ از جنس فسیل‌های دریا‌یی ا‌ست.
کاریز دیروز کیش، تن خسته را سیراب می کرد و کاریز امروز کیش، روح خسته را سیراب می کند. کاریز کیش بی شک آرمان شهری در زیر مرجان های سخت است که باید به آن بالید. اکنون کاریز کاریزمای کیش است.
خلق شهر زیر زمینی کیش (کاریز) تجلی اراده ای سترگ و مانا از یک ایرانی وطن پرست است.
منصور حاجی حسینی سرمایه گذار و مؤسس شهر زیرزمینی کیش (کاریز) که بیش از30 سال در آلمان زندگی می‌کرد پس از یک سفر کوتاه به کیش و آشنایی با جاذبه‌های تاریخی این منطقه علاقمند به سرمایه گذاری در این جزیره می شود.
به گفته وی، سرمایه‌‌اش را از آن سوی آبها به این جزیره آورد تا شهری بسازد که تاریخ ایران را در پیکره‌‌اش داشته باشد. شهری که در طول سه رشته قنات قدیمی با 274حلقه چاه، مکانی برای تفریح و بازدید مردم از این قناتهای باستانی گردد.
حاجی حسینی، عرق ملی و جذابیت قناتهای قدیمی کیش برای گردشگران را مهم‌ترین انگیزه برای سرمایه ‌گذاری و ساخت این مجموعه تاریخی فرهنگی بیان می کند.
سرمایه‌گذار کاریز کیش با بیان اینکه قدمت قناتهای قدیمی و سنگواره‌های مرجانی کاریز گزینه بسیار مناسبی برای مطالعه باستان شناسی است، یادآور شد: در مدت حفاری دالانها و مسیرهای منتهی به قنات کیش، بخشی از اراضی نزدیک به این قناتها گودبرداری شد که این دیواره‌ها مملو از فسیل مرجانها و صدفهایی است که قدمت چند میلیون ساله دارند.
وی با اشاره به قدمت 570 میلیون ساله فسیل لاک پشتی که در سقف یکی از این معابر به چشم می‌خورد، تاکید کرد: تعداد زیادی از این فسیلها در دانشگاه مونیخ آلمان آزمایش و بررسی شدند و نتایج این تحقیقات قدمت 53 تا 570 میلیون ساله این سنگواره ها را تایید می کند.
حاجی حسینی با بیان اینکه کاریز کیش با آب شیرین و گوارا سال‌ها مرکز تامین آب جزیره و کشورهای همسایه خلیج فارس بوده است، تصریح کرد: این مکان دیدنی با قدمتی بیش از دو هزار سال در عمق 14 متری زمین و در زیر لایه‌های مرجانی حفر گردیده و طول آن به 15 کیلومتر می‌رسد.

موزه اسناد تاریخی کاریز
موسس شهر زیرزمینی کیش در ادامه به موزه اسناد تاریخی کاریز اشاره کرد و گفت: در این موزه که با مساحتی بالغ بر 280 مترمربع ایجاده شده است، علاوه بر نمایش شناسنامه های فسیل های آزمایش شده در مونیخ آلمان، اشیاء تاریخی پیدا شده در جزیره و همچنین اطلاعات کاملی راجع به خلیج فارس و جزیره‌ زیبای کیش از قبیل پیدایش این جزیره، فرهنگ، جغرافیای طبیعی و تاریخی و گیاهی، منابع آبی و اقلیمی و آب و هوا در این موزه قرار دارد.
وی تاکید کرد: از همه مهم ‌تر، قسمت اسناد، مدارک و نقشه‌های قدیمی مربوط به خلیج فارس است که همه‌ آن‌ها نشان دهنده‌ این حقیقت تاریخی است که نام این خلیج همیشه ایرانی در تمام طول تاریخ، خلیج فارس بوده است.

پایاب
حاجی حسینی افزود: در طول مسیر 15 کیلومتری کاریز، شش پایاب وجود دارد که یکی از آن‌ها حداقل دارای 800 سال قدمت است. در گذشته‌ دور، اهالی بومی جزیره کوزه بر دوش از این محل آب شرب خود را برداشت و به سطح زمین حمل می ‌‌نمودند.
وی خاطرنشان کرد: اکنون با ساخت بنای شهر زیرزمینی کاریز بازدیدکنندگان می‌توانند به راحتی از سطح زمین پای قناتها بروند و با تردد در معابر و دالانها لحظاتی را در فضایی دلپذیر سپری کنند.

مسجد
به گفته حاجی حسینی، مسجد کاریز از دیگر بناهای ساخته شده در شهر زیرزمینی کیش است و تنها مسجد مرجانی در جهان که سقف آن پر از سنگواره و فسیل های دریایی است.

کاریز و طرح‌های در دست اجرا
به گفته وی، هفت خوان رستم، نیز طرحی است که در آینده بر دیواره‌های کاریز، حجاری خواهد شد، به این وسیله بازدیدکنندگان می‌توانند در قسمتی از مسیر سوار بر قایق شده و در هفت نقطه از این آبراه با داستان هفت‌خوان رستم فردوسی که به وسیله بازی نور و صدا و حرکت بازآفرینی می‌شود، همسفر شوند.
سرمایه گذار شهر زیرزمینی کیش با اشاره به دیگر طرح های در دست اقدام کاریز، اعلام کرد: در آینده‌ نه چندان دور، در زمینی به وسعت 63000 مترمربع در روی زمین و در مجاورت کاریز، بخش‌هایی نظیر سالن ورودی، سینما، پاویون، سالن آمفی تئاتر رو باز، سایت بازی بچه‌ها، مهد کودک، هتل و سو‌ییت‌های اقامتی و باغ ایرانی احداث خواهد شد که در این باغ به معرفی اقوام مختلف ایرانی با لباس‌ها و موسیقی محلی و نمایش‌های سنتی آنان پرداخته خواهد شد.
جزیره کیش با 92 کیلومتر مربع مساحت در 18 کیلومتری سرزمین اصلی در آبهای نیلگون خلیج فارس واقع شده است.