حتما تا حالا در مستندهاي حيات وحش تمساح هاي خشمگين را ديده ايد كه با دهان هاي باز و دندان هاي تيزشان خودنمايي مي كنند.بعضي موقع ها هم ممكن است مستندهايي را ديده باشيد كه تمساح هاي عظيم الجثه به طرفه العيني به سوي انسان و يا حيواني حمله كرده و او را يك لقمه چپ مي كنند و يا باعث قطع عضو مي شوند.با ديدن اين صحنه هاي واقعي چه تصوري از اين خزنده در ذهنتان شكل گرفته است؟از آن مي ترسيد و يا اينكه اصلا فكر كرده ايد كه چقدر مي توانيد به يك تمساح يا به قول فرنگي ها به يك كروكوديل نزديك شويد؟
هرچند در ايران نيز گونه اي از تمساح به نام تمساح پوزه كوتاه يا گاندو زندگي مي كند كه تنها كروكوديل بومي ايران و پاكستان و بزرگترين خزنده اين كشورهاست ولي چون در رودخانه سرباز در استان سيستان و بلوچستان زندگي مي كند، كمتر كسي است كه آن را از نزديك ديده و يا حتي درباره آن اطلاعاتي داشته باشد.
حال براي ديدن تمساح هاي ترسناك نه نياز است كه خطر كنيد و به رودخانه سرباز برويد تا شايد براساس شانستان اين حيوان را و نه نياز است كه بدون هيچ هيجان و آدرناليني در خانه جلوي تلويزيون بنشينيد تا مستندهاي حيات وحش را ببينيد.كافي است اگر به قشم سفر كرديد، به شهر سوزا برويد و تعداد زيادي تمساح از يك ساله تا 20 ساله را به همراه حيوانات گوناگون ديگري چون ميمون، خارپشت و كركس بومي قشم،مار بوآ، خرگوش، بز تالي كه گوشت لذيذي دارد و تامين كننده گوشت قرمز ساكنان قشم است و شترمرغ را ببينيد.

سرآغاز يك علاقه
م‍ژگان روستايي متولد 1362 و بهروز سالاروند متولد 1358 زن و شوهر جواني هستند كه از سر عشق و علاقه تصميم گرفتند براي نخستين بار در كشور پرورش و تكثير كروكوديل را تجربه كنند و با تلاش و كوشش زياد سرانجام توانستند به آرزويشان برسند.آنها حدود 6 سالي مي شود كه به قشم مهاجرت كرده و مزرعه كروكوديل در جزيره هنگام و پارك كروكوديل در شهر سوزا در جزيره قشم را راه اندازي و اداره مي كنند.براي اينكه فوت و فن پرورش اين حيوان 300 ميليون ساله را نيز بدانند دو ماه و نيم در مالزي دوره ديدند و كارورزي كردند.
روستايي كه فارغ التحصيل جانورشناسي است در اين باره مي گويد:«كروكوديل موجودي جالب، عاقل و جسور است و از آنجا كه من و همسرم هر دو دنبال نوآوري بوديم تصميم گرفتيم پرورش كروكوديل را براي نخستين بار در كشور شروع كنيم كه بعدها به صنعتي ارزآور براي كشور تبديل شود.»
به گفته او صنعت پرورش كروكوديل يك صنعت ديربازده است كه در همه جاي دنيا در كنار مزارع پرورش، پارك كروكوديل نيز وجود دارد تا از طريق بازديدكنندگان بخشي از هزينه ها تامين شود.
اما چرا قشم؟ روستايي مي گويد كه كروكوديل ها براي رشد و نمو به مكاني گرم و مرطوب نياز دارند و جزيره قشم از اين نظر براي پرورش كروكوديل مكان مناسبي است .به همين دليل است كه كروكوديل ها در كشورهايي با آب و هواي گرم و مرطوب پرورش داده مي شوند، كشورهايي مانند مالزي، تايلند، فيليپين، هند.

سفر تمساح ها به قشم
تمساح هايي كه توسط اين زن و شوهر جوان از تايلند و مالزي خريداري شده تمساح پروسوس از ن‍ژاد تمساح آب شور استراليايي است.قيمت اين تمساح ها بستگي به سايز و سن آنها دارد و از 500 دلار تا 30 هزار دلار شروع مي شود.جوان ترين تمساحي كه براي پارك كروكوديل خريداري شده در حال حاضر يكساله و پيرترين آنها 20 ساله است.در پارك و مزرعه كروكوديل 35 تمساح در ابعاد و سن هاي مختلف نگهداري مي شود.
اين حيوانات براي انتفال به ايران در جعبه هاي مخصوصي قرار گرفتند و با هواپيما به قشم آمدند.پوزه و چشمهاي تمساح را براي قرار دادن آنها در اين جعبه ها مي بندند.

اين بچه هاي دندان دار
بچه تمساح به محض اينكه از تخم خارج مي شود، دندان دارد و گوشت مي خورد.تمساح ها جزء معدود حيواناتي هستند كه مادر پس از تولد فرزندان ديگر به آنها كاري ندارد.بهروز سالاروند در اين باره مي گويد:«فصل تخم گذاري تمساح ها مانند لاك پشت ها از اواخر اسفند شروع و تا اواخر بهار به طول مي انجامد.در اين مدت هر تمساح ماده بين 40 تا 50 تخم مي گذارد كه اگر در شرايط كنترل شده باشد امكان اينكه همه تخم ها به بچه تمساح تبديل شوند، زياد است.»
سه ماه طول مي كشد تا بچه تمساح ها از تخم خارج شوند.بهترين سن باروري تمساح ها از 12 سالگي تا حدود 50 سالگي است.تمساح ها گاه تا 70 سال هم عمر مي كنند.
اين خزندگان عظيم الجثه بسته به وزن شان روزي يك تا 5 كيلو گوشت مي خورند كه در پارك كروكوديل هاي قشم به آنها ماهي تازه داده مي شود چون هم تازه تر و هم در دسترس تر است.

چرا پرورش؟
يكي از اهداف اين زن و شوهر جوان براي پرورش تمساح، فروش پوست آنها براي تهيه كيف و كفش است.مژگان روستايي درباره اينكه اين كار دور از دوستي با حيوانات است،‌مي گويد:«اگر پرورش كروكوديل در دنيا وجود نداشت تا حالا نسل اين حيوان منقرض شده بود.در حقيقت هدف از پرورش كروكوديل هم جلوگيري از شكار و صيد غيرقانوني اين حيوان در طبيعت است.چون به هرحال پوست كروكوديل خواهان خود را دارد و در برابر اين تقاضا نمي توان دست روي دست گذاشت تا شكاچيان غيرقانوني اين حيوان را آنقدر شكار كنند تا از بين برويد.»
او ادامه مي دهد:«علاوه بر اين، اين يكي از قوانين پارك ها و مزارع پرورش كروكوديل است كه 10 تا 20 درصد تخم هاي كروكوديل را به طبيعت بازگردانند و با اين كار ذخاير پرورش كروكوديل نيز حفظ مي شود.»
روستايي مي گويد:«اگر موافقت ها صورت مي گرفت و ما مي توانستيم گاندو يا همان تمساح پوزه كوتاه ايراني را پرورش مي داديم هم از نظر هزينه ها به نفع ما بود هم روشي بود براي جلوگيري از انقراض اين حيوان.هرچند كه دوره رشد گاندو نسبت به پروسوس طولاني تر و ارزش پوست آن كمتر است.»

شهر سوزا و گردشگران
تا قبل از اينكه پارك كروكوديل ها در شهر سوزا تاسيس شود كمتر كسي بود كه اين شهر را مي شناخت اما الان ديگر همه گردشگران سوزا را مي شناسند.تنها در نوروز امسال 20 هزار نفر از پارك كروكوديل ها در سوزا ديدن كردند و تعداد زيادي از آنها از خدمات شهرداري اين شهر بهره گرفتند.
در حال حاضر در پارك و مزرعه كروكوديل ها 12 نفر از بوميان منطقه مشغول به كارند.بليت بازديد از اين مجموعه نيز براي بزرگسالان 4 هزار تومان و براي بچه هايي كه زير يك متر قد دارند 2500 تومان است.

چطور برويم؟
اگر بخواهيد مزرعه پرورش كروكوديل را ببينيد بايد به جزيره هنگام برويد كه فاصبه دریایی اش حدود دو کیلومتر با قشم دارد. رفت و آمد به جزیره هنگام هم از طریق اسکله کندالو در نزدیکی روستای شیب دراز واقع در ضلع جنوبی جزیره قشم انجام می شود. فاصله شهر قشم تا اسکله کندالو حدود 55 کیلومتر و فاصله فرودگاه قشم تا اسکله کندالو حدود 10 کیلومتر است.در صورتیکه با خودرو شخصی وارد قشم شوید فاصله شما از اسکله ورود خودرو به قشم (اسکله لافت) تا اسکله کندالو حدود 35 کیلومتر است.اگر مي خواهيد به هنگام برويد بهتر است صبح زود برويد تا دلفين ها را نيز ببينيد.
اما اگر مي خواهيد از پارك كروكوديل ديدن كنيد،‌بايد به شهر سوزا برويد.شهر سوزا حدود 39 كيلومتري جنوب غرب شهر قشم قرار دارد.اگر ماشين نداريد مي توانيد به بازار قديم قشم، روبروي بانك ملت برويد و تاكسي هاي خطي شهر سوزا را سوار شويد و جلوي پارك كروكوديل ها پياده شويد.كرايه تاكسي از شهر قشم تا شهر سوزا هم 3500 تومان است.

منبع: روزنامه هفت صبح