شبکه بزرگراهی آسیا معروف به بزرگراه کبیر آسیا، پروژه ای مشترک میان کشورهای آسیایی و اروپایی و کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه سازمان ملل، برای بهبود شبکه بزرگراهی آسیا به شمار می رود.
شبکه بزرگراهی آسیا (AH) یکی از ارکان اصلی پروژه توسعه زیربناهای حمل و نقل آسیا (ALITAD) است که همراه با شبکه حمل و نقل ریلی (TAR) و آماده‌سازی زمین زیر بار حمل و نقل، ستون های پروژه مذکور محسوب می شود. تاکنون 25 میلیارد دلار امریکا برای ساخت بزرگراه های جدید در جهت اتصال به این شبکه صرف شده و برای رسیدن به شبکه 26هزار کیلومتر بزرگراهی به 18 میلیارد دلار دیگر نیاز است.
گفتنی است بیشترین سهم سرمایه گذاری، متعلق به کشورهای ژاپن، هندوستان و چین است و موسساتی مانند بانک توسعه آسیا در ساخت پروژه‌ها مشارکت دارند.
 
نقش ایران در شبکه بزرگراهی آسیا
بزرگراه AH8 به طول 4.817 کیلومتر از مرز بین روسیه و فنلاند شروع شده و به بندر امام در ایران منتهی می شود که هشتمین بزرگراه مهم از کل شبکه بزرگراهی آسیا به شمار می رود. همچنین بزرگراه AH70، به طول 4.832 کیلومتر از مرز روسیه و اوکراین آغاز می شود و به بندر عباس ختم می شود.
بزرگراه AH71 نیز به طول 426 کیلومتر از منطقه دلارام در افغانستان واقع در بزرگراه AH1 آغاز می شود و در منطقه دشتک استان قزوین واقع در بزرگراه AH75 به پایان می رسد.
در بزرگراه AH72 به طول 1.147 کیلومتر تهران به بوشهر متصل می شود که با بزرگراه های AH1، AH2 و AH8
نیز هم مسیر است. همچنین AH75 بزرگراه دیگری است که تجان در ترکمنستان را به منطقه آزاد چابهار واقع در بزرگراه AH5 به طول 1.871 کیلومتر متصل می کند.
عشق آباد در ترکمنستان واقع در بزرگراه AH5 نیز با پیمایش مسیری به طول 1.076 کیلومتر به شهر کرمان واقع در بزرگراه AH2 در ایران می رسد و بزرگراه AH78 را تشکیل می دهند. همچنین بزرگراه AH82 به طول 1.261 کیلومتر از مرز بین روسیه و گرجستان آغاز می شود و شمال شهر خوی واقع در آذرباجان غربی در منطقه ای به نام "ایو اوغلی" در بزرگراه AH1 خاتمه می یابد.
راه AH1 از توکیو آغاز می شود و پس از عبور از کشورهای چین، کره و کشورهای جنوب شرق آسیا، هندوستان، پاکستان، افغانستان و ایران تا غرب ترکیه و شهرهای استانبول و ادیرنه ادامه می یابد و از مرز بلغارستان وارد بزرگراه E80 در شبکه بزرگراهی اروپا می شود.
 
ایران در AH1
گفتنی است، AH1 در ایران، از بزرگراه اسلام قلعه ـ تایباد(36) شروع می شود و سپس وارد بزرگراه تایباد ـ سنگ بست(97) می شود، این مسیر پس از عبور از بزرگراه سنگ بست ـ تهران(44) وارد آزادراه تهران ـ تبریز(2) شده و در پایان، بزرگراه تبریز ـ بازرگان(32) را پیش رو دارد تا وارد کشور ترکیه شود.
لازم به ذکر است، هدف اصلی از ایجاد شبکه بزرگراهی آسیا، استفاده حداکثری از ظرفیت بزرگراهی دو قاره اروپا و آسیا و جلوگیری از افزایش ساخت بزرگراه‌های جدید است. همچنین ایجاد پایانه های حمل و نقلی و توسعه توریسم میان کشورها از مزایای بزرگراه آسیا به شمار می رود.

منبع: ماهنامه صنعت حمل و نقل