آمارها نشان می‌دهد که ۶ قوطی از هر ۱۰ قوطی کنسروی که در کشور مصرف می‌شود، در سیستان‌وبلوچستان فرآوری شده است.
چرا که براساس اعلام مسئولان این استان، ۶۰درصد کنسرو ماهی کشور در سیستان‌وبلوچستان تولید می‌شود. همین که بخشی از استانی ساحلی باشد، توسعه فعالیت‌های صیدی و صنایع شیلاتی مورد توجه مسئولان آن استان قرار می‌گیرد. سیستان‌وبلوچستان هم از این قاعده مستثنا نیست. نه‌تنها وجود منابع غنی دریایی و آبزیان، امکان توسعه صنایع شیلاتی را در این استان فراهم کرده؛ بلکه موقعیت جغرافیایی ویژه استان به‌دلیل همجواری با کشور پاکستان و دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی زمینه صادرات را از این استان ایجاد کرده است.
نادر میرشکار، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان، به پرسش‌های صمت درباره قابلیت‌های مغفول مانده این استان در توسعه، پاسخ گفته است. او گفت: نبود مشوق‌های لازم برای سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان، همچنین مشکلاتی که در بازاریابی جهانی وجود دارد، از جمله موانع پیش‌روی صنایع وابسته به شیلات در استان سیستان‌وبلوچستان است.
اینکه می‌گویند سیستان‌وبلوچستان قطب صنایع شیلاتی است، صحت دارد؟
بله این استان قطب صنایع شیلاتی به‌ویژه تولید کنسرو ماهی است. توان بالفعل استان در تولید تن ماهی بیش از ۳۰هزارتن و توان بالقوه ۵۲هزار تن در سال است.
این ظرفیت چگونه در استان ایجاد شده است؟
وجود منابع غنی دریایی و آبزیان، امکان توسعه فعالیت‌های شیلاتی، صیادی و صنایع شیلاتی را به وجود آورده است. واقع شدن جنوب استان در مجاورت آب‌های گرم دریای عمان و اقیانوس هند قابلیتی محوری و موثر در حوزه صنایع شیلاتی است. بزرگترین اسکله صیادی کشور در شهرستان کنارک، موجب شده این بندر به‌عنوان یکی از بزرگترین بنادر صیادی کشور به لحاظ تعداد شناور و میزان تخلیه مطرح شود.
وضعیت زیرساخت‌ها در این منطقه چگونه است؟
دسترسی به راه‌های جاده‌ای همچنین راه‌آهن که در حال ایجاد است، وضعیت را به حد مطلوب می‌رساند. همینطور فرودگاهی بین‌المللی در این منطقه داریم که برای رفت و آمد نیروهای متخصص قابل استفاده است. گذشته از آن دسترسی به گاز طبیعی که در حال اتصال به شبکه سراسری کشور است، از جمله اقدامات زیربنایی است که در سیستان‌وبلوچستان صورت پذیرفته یا در حال انجام است.
چند واحد صنعتی مرتبط با شیلات درحال‌حاضر فعال است؟
۵۹ واحد تولیدی. این واحدهای فعال در بخش‌های کنسرو ماهی، سردخانه و تولید پودر ماهی با اشتغال ۱۴۱۰ نفر در چابهار و کنارک مشغول به فعالیت هستند که از این تعداد واحد تولیدی تعداد ۷واحد در امسال دوباره شروع به فعالیت کرده‌اند. ۳واحد کنسرو ماهی تن، یک واحد کنسروماهی ترکیبی با حبوبات، یک واحد کنسرو لوبیاچیتی که علاوه بر تولید کنسرو لوبیاچیتی تولید کنسرو ماهی را نیز آغازکرده است. همچنین ۲ شرکت تولیدکننده لنج فایبرگلاس در سال ۹۳ دوباره فعالیت خود را در زمینه صنایع شیلاتی آغاز کرده‌اند. یک واحد عمل‌آوری و بسته‌بندی نیز در حوزه صنایع شیلاتی در چابهار با پیشرفت فیزیکی ۸۵درصدی در حال ساخت است.
برای توسعه صنایع دریایی چه راهکارهای عملی در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ارائه شده است؟
در نخستین گام از خروج ماهی عمل آوری نشده از این منطقه جلوگیری شده است. چون این کار ارزش افزوده‌ای به همراه ندارد. دیگر اینکه مدیران واحدهای تولیدی را برای استفاده از فناوری‌های نوین بسته‌بندی محصولات صنایع شیلاتی ترغیب کردیم. بعد از آن سعی بر شناسایی و ایجاد صنایع وابسته به صنایع شیلاتی صورت گرفت. از جمله ایجاد کارخانه قوطی کنسرو، تولید کارتن و سلفون، عمل‌آوری و بسته‌بندی ماهیان غیرماکول و انواع بسته‌بندی‌های فیله ماهی، برگرماهی و...
از نظر علمی چطور؟ فعالیتی برای توسعه علمی صنایع وابسته به شیلات انجام شده است؟
احداث دانشگاه علمی کاربردی با محوریت صنایع شیلاتی در همین راستا بوده است. احداث دانشگاه علمی کاربردی با محوریت شناورسازی، احداث پارک فناوری و ایجاد خوشه صنعتی نیز در همین مقوله انجام شده است. همچنین تاسیس انجمن تخصصی صنایع شیلاتی، ایجاد بورس فرآورده‌های دریایی در منطقه جنوب سیستان‌وبلوچستان را نیز می‌توان نام برد.
از مشکلات و محدودیت‌ها بگویید.
دسترسی سخت و پرهزینه به عوامل تولید از جمله منابع فنی، انسانی و مواد اولیه، همین طور هزینه بالای حمل‌ونقل به دلیل دوری از مرکز، معضل اساسی برای جذب سرمایه‌گذار در این منطقه است. در زمینه سرمایه در گردش هم که مثل سایر استان‌ها دچار مشکل هستیم. نحوه محاسبه مالیات هم از دیگر مشکلات واحدهای تولیدی است.
در زمینه صادرات چطور؟
موقعیت جغرافیایی ویژه و مناسب استان به لحاظ همجواری با کشور پاکستان، مرز ۲۰۰کیلومتری ساحلی در کنار دریای عمان و دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی امکان ارتباط با کشورهای شرق آسیا، شبه‌قاره هند، کشورهای عربی و بازارهای افریقایی، شرایط ویژه‌ای را برای توسعه فعالیت‌های بازرگانی و تجاری و بازارهای حوزه جنوب خلیج‌فارس می‌تواند فراهم آورد. تورها و همایش‌های صنعتی مرتبط با صنایع شیلاتی درداخل و خارج از کشور برگزار شده است. همین طور پیگیری و ایجاد تاسیسات واردات و صادارات مواد اولیه برای تولید محصولات وابسته به صنایع شیلاتی از طریق بنادر جنوب سیستان‌وبلوچستان هم در دستور کار قرار گرفته و اجرا شده است.
منبع: گسترش صمت