در این صنعت، شرکت ها و کارخانجات زیادی به عنوان زیر مجموعه این صنعت در جهان در زمینه های فروش وسایل نقلیه موتوری فعالیت می کنند با رقابت و افزایش سطح کیفی خودروها، همواره منافع و امنیت مصرف کنندگان را مد نظر قرار می دهند. 
در ایران این صنعت در انحصار دو شرکت ایران خودرو و سایپا با صدور 94 درصد از کل تولیدات قرار دارد. 
دیگر خودروسازها مانند گروه بهمن، کرمان موتور، رخش خودرو، کیش خودرو، رانیران، تراکتورسازی، شهاب خودرو و دیگران روی هم رفته فقط 6 درصد خودروهای ایران را می سازند. این شرکت ها دارای تنوع گوناگونی از گونه های خودرو مانند موتور سیکلت، خودروهای مسافری، ون ها، کامیون های کوچک، کامیون های اندازه متوسط، کامیون های سنگین، مینی بوس ها، اتوبوس های بزرگ و دیگری خودروهای تجاری و عمومی برای تامین نیاز کشور را در بر می گیرند. 
تولیدات خودروی ایران در چند گونه خودروهای مختلف مسافری، چهار چرخ محرک، ون، کامیون ها، اتوبوس ها، مینی بوس ها، پیکاب ها قرار دارد و تقریبا 75 درصد کل تولیدات خودروی کشور را خودروهای مسافری و 15 درصد آن را خودروهای پیکاب در بر می گیرند. 
تقریبا 2.3 درصد تمامی نیروی کار به طور مستقیم در صنعت خودروسازی و بسیاری دیگر در صنایع با این صنعت فعالیت می کنند. 
این صنعت به لحاظ انحصاری بودن، قدرت مانور حداقلی را در عرصه صادرات داشته و به جای هدف گذاری بازار بین المللی، بازار داخل را مد نظر خود قرار می دهد. از این جهت مصرف کننده داخلی با وجود رقابت اندک، در بعد قیمت و کیفیت محصول متضرر شده و مجبور به پرداخت اضافه رقمی است که در زمان خرید باید بپردازد.
با وجود نوعی فشردگی تقاضا و عدم رقابت در بازار داخلی خودرو، اگر خلاف یا کاهش حمایت های دولتی از صنعت خودرو داخلی و آزادسازی تجارت و حذف یا اصلاح قانون منع واردات خودرو مورد توجه قرار گیرد؛ اقتصادی بودن این صنعت پولساز در ایران به زیر سئوال می رود. 
اکنون که دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از ایجاد بزرگ ترین سایت های تولید خودرو در آسیا در منطقه آزاد چابهار خبر داده است می توان از آن به عنوان زمینه یک مزیت اقتصادی در مناطق آزاد ایران بر اساس پارامترهای رقابتی جهانی یاد کرد تا با بهره گیری از آن انحصار تولید خودرو در کشور شکسته شود و مشکلات ماحصل از افزایش نرخ خودرو از طریق مشارکت شرکت های خارجی و ورود برندهای معتبر به منطقه آزاد ایران برداشته شود. 
قابل توجه است که ورود بخش خصوصی به این عرصه می تواند از طریق جلب مشارکت های سرمایه های خارجی با هدف تشویق صادرات و استفاده از مزیت های رقابتی مناطق آزاد می تواند بازارهای هدف بین المللی مناطق آزاد و بازار داخلی را برای عرصه تولید با کیفیت و کاهش قیمت تمام شده موثر باشد. 
جلب مشارکت برندهای معتبر خارجی سازنده خودرو و دعوت از آنها برای راه اندازی سایت های تولید خودرو از زمینه های تاثیرگذار تولید خودرو به عنوان هاب منطقه ای خواهد بود. 
هاب منطقه ای تولید خودرو که با مشارکت برندهای معتبر خارجی سازنده خودرو می تواند ضمن ارتقای زمینه های رقابتی، کیفیت خودرو را افزایش داده و باعث کاهش قیمت آن برای رفاه حال مصرف کنندگان شود و تحکیم آن می تواند زمینه بخش ورود آنها به داخل کشور باشد. 

دکتر عبدالرسول خلیلی
استاد دانشگاه و کارشناس مناطق آزاد و ویژه اقتصادی