منطقه ویژه اقتصادی بيرجند؛ سکوي پرش خراسان جنوبي

خراسان جنوبی بر اساس مطالعات تاریخی در گذشته یکی از مهم ترین راه های تجاری کشور و مسیر تجارت از هندوستان قدیم به سمت جاده ابریشم و اروپا بود.

این استان به علت قرار گرفتن در مرکز مسیر راهبردی شرق به عنوان نقطه تلاقی مسیرهای ترانزیتی بندرعباس، چابهار، مشهد و سرخس با آسیای میانه و داشتن مرز طولانی با افغانستان می تواند نقش مهمی در توسعه این محور ایفا کند.

خراسان جنوبی با داشتن قابلیت های زیاد تا چندی پیش به عنوان استانی کم برخوردار شناخته می شد اما دولت با تصویب طرح ایجاد منطقه ویژه اقتصادی عزم خود را برای توسعه استان جزم کرد.

ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بیرجند در سال 89 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و شرکت سرمایه گذاری و توسعه منطقه ویژه اقتصادی استان به عنوان سازمان مسئول در همان سال ساخت آن را در زمینی به وسعت 730 هکتار در 12 کیلومتری شهر بیرجند آغاز کرد.

مرحله نخست این منطقه شامل ساختمان گمرک، 15 دفتر تجاری شرکت ها، سالن همایش ها و مجموعه اداری با حضور اكبر ترکان، مشاور رييس جمهور و دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به بهره برداری رسید.

جذب سرمایه های داخلی و خارجی، ایجاد فرصت شغلی جدید، کاهش هزینه های تولید به منظور ورود به بازار رقابت جهانی، اجرای سیاست های توسعه منطقه ای، ارتقای سطح فناوری و بهره گیری از فناوری های نوین اقتصادی از جمله اهداف ایجاد مناطق ویژه اقتصادی است.

بيرجند مكاني مناسب براي سرمايه گذاري

مشاور رييس جمهور و دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در بازديد از منطقه ويژه بيرجند گفت: به یمن امنیت موجود در مرزهای کشور و برقراری روابط خوب با کشورهای همسایه، امروزه شرق کشور، به مکانی مناسب و مقرون به صرفه برای سرمایه گذاری تبدیل شده است.

اكبر ترکان با بیان اینکه خشکسالی در خراسان جنوبی یک عامل بازدارنده در مسیر توسعه است، افزود: این عامل، بخش های صنعت و کشاورزی خراسان جنوبی را تحت تاثیر قرار داده است اما این استان می تواند در زمینه تجارت خارجی به استان تاثیرگذاری در شرق کشور تبدیل شود.

لزوم ايجاد اشتغال در بيرجند

معاون برنامه‌ریزی و اشتغال استاندار خراسان‌جنوبی هم با بیان اینکه منطقه ویژه اقتصادی نقش کلیدی در توسعه استان دارد، گفت: اشتغالزایی از برنامه‌ها و دغدغه‌های اصلی در این استان است که امیدواریم با شکل‌گیری منطقه ویژه اقتصادی بیرجند زمینه ایجاد اشتغال قابل توجهی در این منطقه فراهم شود.

علي رضایی افزود: معاف بودن از حقوق گمرکی و مالیاتی و حذف عوارض ورود و صدور کالا از مهمترین مزایای مناطق ویژه اقتصادی است.

رضايي ادامه داد: منطقه ویژه اقتصادی بیرجند علاوه بر کمک به توسعه اقتصادی و افزایش پیوندهای فرهنگی و اجتماعی با کشورهای همجوار شرق و شمال شرق، زمینه کاهش قاچاق کالا و مواد مخدر را فراهم و مراکز تصمیم گیری ملی را متوجه امکانات و توانایی های خراسان جنوبی می کند.

ضرورت تكميل زيرساخت هاي ضروري در منطقه

مدیر عامل منطقه وی‍ژه اقتصادی بیرجند نيز گفت: این منطقه از مزیت های هم چون نزدیکی به گمرک و پایانه مرزی ماهیرود و فرودگاه بین المللی بیرجند برخوردار است.

مرتضی صفدری زاده افزود: وجود معادن غنی مس، بنتونیت، منیزیت، آزبست و سنگ های تزئینی و محصولاتی همچون زرشک، زعفران و پسته از دیگر مشوق های سرمایه گذاری در خراسان جنوبی است که می توان با هدایت آنها در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند، توسعه استان را شتاب بخشید.

صفدری زاده اضافه كرد: منطقه ویژه اقتصادی بیرجند می تواند با برقراری ارتباطات تجاری، صنعتی و خدماتی با کشورهای آسیای میانه و افغانستان همچون بندر خشک در اقتصاد کلان کشور نقش مهمی را ایفا کند.

مدیرعامل منطقه وی‍ژه اقتصادی بیرجند گفت: این منطقه به عنوان تنها منطقه ویژه اقتصادی در کشور، علاوه بر سایت مرکزی، سایتی 100 هکتاری هم درکنار مرز افغانستان دارد که این موقعیت می تواند به تسهیل عبور و مرور تجار دو کشور بدون هیچ گونه تشریفات کنسولی کمک کند.

وی افزود: با تفویض اختیار همه دستگاه های اجرایی به سازمان منطقه ویژه برای صدور مجوز و آغاز فعالیت، سرمایه گذار در صورت آماده بودن منابع مدیریتی در کمتر از 72 ساعت می تواند عملیات اجرایی واحد خود را در این منطقه آغاز کند.

صفدری زاده با بیان اینکه تاکنون 18 میلیارد تومان برای راه اندازی این منطقه هزینه شده است، ادامه داد: مجوزهای زیست محیطی و زیرساخت های راه، آب و برق این منطقه آماده است و پیگیر اتصال آن به شبکه گاز هستیم.

مدیرعامل منطقه وی‍ژه اقتصادی بیرجند افزود: به علت نبود زیرساخت های کافی در کشور افغانستان تجار افغانی هم تمایل زیادی به سرمایه گذاری در این منطقه دارند و فراهم بودن زمینه خریداری زمین در این منطقه و تملک آن به دست اتباع خارجی، از جمله مشوق های آنها برای حضور در منطقه وی‍ژه اقتصادی بیرجند است.

او گفت: تاکنون هشت سرمایه گذار با 22 میلیارد تومان در صنایع مختلف نفتی، کانی، غیر فلزی، نساجی و غذایی برای حضور در این منطقه قرار داد بسته اند که ساخت و ساز 2 واحد آن انجام شده و به زودی به بهره برداری می رسد.

ارائه تسهيلات ويژه به سرمايه گذاران خارجي

حاجی محمد صدیق از تجار استان فرات افغانستان نيز گفت: من و تعدادی از تجار کشور افغان تمایل داریم که در منطقه ویژه بیرجند سرمایه گذاری کنیم و پیگیر اخذ 50 هکتار زمین در سایت مرزی این منطقه برای احداث سوله و انبار هستیم.

وی افزود: اگر خدا بخواهد این منطقه ویژه، بین استان فراه افغانستان و استان خراسان جنوبی ارتباط خوبی برقرار می کند که به بهره مندی هر دو طرف می انجامد.

توسعه روابط اقتصادي و تجاري ايران و افغانستان

محمدرضا کریم زاده نماینده سازمان توسعه و تجارت خارجی کشور هم در بازدید از این منطقه با تاکید بر تاثیرگذاری منطقه در توسعه روابط اقتصادی و تجاری بین ایران و افغانستان گفت: ما به عنوان رایزن بازرگانی، تعامل دو سویه ای با دو طرف مرز داریم و تلاش می کنیم هم نظر طرف افغان را به سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند جلب کنیم و هم ظرفیت های این استان را به سمت افغانستان سوق دهیم.

ایجاد طرح تولید هیدروکربن هاي سبك و سنگين

يكي از سرمايه گذاران در منطقه ويژه اقتصادی بيرجند نيز گفت: برای ایجاد طرح تولید هیدروکربن های سبک و سنگین در این منطقه 21 هزار مترمربع زمین خریداری کردیم و با سرمایه گذاری 6 تا 9 میلیارد تومان، کارخانه تولید این مواد در سایت اقتصادی بیرجند و انبار تولید آن در مرز ماهیرود در حال ساخت است که به زودی مرحله نخست آن به بهره برداری می رسد.

نورایی افزود: تولیدات ما به افغانستان صادر می شود که در این کشور برای سوخت موتورهای کشاورزی کاربرد دارد و اگر هیدروکربن در شهری دورتر از بیرجند تولید می کردیم هزینه حمل و نقل آن تا مرز افغانستان در هر تن حتی به 800 تا هزار دلار می رسید.

وی گفت: با بهره برداری از 3 مرحله این طرح در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند و سایت مرزی آن برای60 نفر به صورت مستقیم و 30 نفر به صورت غیر مستقیم شغل ایجاد می شود.

قرار گرفتن طرح احداث راه آهن خراسان جنوبی در ردیف بودجه سال 94 کشور و همچنین راه اندازی دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه 2 ماه پیش در بیرجند، نوید این را می دهد تا با رونق این منطقه، خراسان جنوبی از بن بست توسعه خارج شود و در مسیر شکوفایی اقتصادی قرار گیرد.

منبع: ماهنامه آغاز