مناطق ویژه اقتصادی در جنوب ایران به‌دلیل مجاورت با دریا و سوخت انرژی ارزان می‌تواند یکی از اهداف توسعه صنایع معدنی در کشور به‌شمار رود.
یکی از این مناطق، منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان است که از جمله یکی از مهم‌ترین اقدام‌های لازم در این منطقه، فراهم کردن شرایط احداث بندر اختصاصی با حضور سرمایه‌گذاران خارجی است.
بندری که با احداث آن می‌توان تمام مناطق ویژه اقتصادی در این منطقه را توجیه‌پذیر کند. در حقیقت این بندر می‌تواند اهداف کمی این منطقه به 4میلیون تن فولاد، 600هزار تن آلومینیوم، 3میلیون تن آلومینا، 18میلیون تن پتروشیمی و 4300 مگاوات برق را دارای توجیه کند. اسناد ارزیابی کیفی متقاضیان احداث بندر پارسیان، برای برگزاری مناقصه عمومی بین‌المللی تهیه شده و در هفته جاری آماده برگزاری مناقصه است.ارزیابی کیفی مناقصه‌گران بندر پارسیان به روش EPCF در دست اجرا است و تا اواسط هفته جاری پاکت‌های فنی و مالی مناقصه‌گران بازگشایی می‌شود.
4 اولویت منطقه ویژه پارسیان در سال96
در یک‌سال گذشته اقدام‌های زیرساختی منطقه ویژه اقتصادی پارسیان به پیش رفته است. البته فعالیت‌های اجرایی این منطقه در سال پیش‌رو در 4 حوزه دسته‌بندی می‌شود. در این‌باره حسن شاهرخی، مدیر منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان در حاشیه بازدید اکبر ترکان، مشاور رئیس‌جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و مهدی کرباسیان، رئیس هیات‌عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران از مناطق ویژه اقتصادی لامرد و پارسیان، در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: فعالیت‌های اقتصادی منطقه ویژه پارسیان را در 4 حوزه می‌توان دسته‌بندی کرد که این 4 حوزه شامل مطالعات، مجوزها، ایجاد زیرساخت و دیگری جذب سرمایه‌گذار می‌شود. شاهرخی در ادامه با اشاره به اقدام‌هایی که در سال 96 در منطقه ویژه پارسیان انجام خواهد شد، عنوان کرد: در بخش مطالعات به این جهت که طرح جامع منطقه ویژه پارسیان تهیه و نهایی شده، ما درحال‌حاضر تلاش می‌کنیم مطالعات خود را در قالب طرح جامع گسترش داده و کار را آغاز کنیم.
وی در ادامه با اشاره به پیشروی کار مطالعاتی در این زمینه خاطرنشان کرد: زمانی که مرحله مطالعات به پیش برود، بحث زیرساخت‌ها نیز مطرح می‌شود که بخش مهمی از فعالیت‌های زیرساخت در نیمه دوم سال 96 آغاز و با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت. وی با یادآوری بحث سرمایه‌گذاری نیز در این زمینه عنوان کرد: در بحث جذب سرمایه‌گذار، متقاضیان سرمایه‌گذاری در منطقه، آهنگ فعالیت‌شان را به سرعت به پیش می‌برند و پیش‌بینی می‌شود شاهد حضور سرمایه‌گذاران خارجی بزرگ مانند شرکت شل در این زمینه نیز باشیم. چراکه این شرکت‌ها در سال 95 از منطقه ویژه اقتصادی بازدید کرده و به‌صورت شفاهی آمادگی خود را اعلام کرده‌اند، اما برای بستن قرارداد نیازمند ارسال اطلاعات تکمیلی و بیشتری برای آنها هستیم.
مشکل محیط‌زیستی وجود ندارد
مدیر منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان همچنین درباره اخذ مجوزهای در دست اقدام عنوان کرد: در بحث مجوزها نیز دو مجوز مهم در دست اقدام برای گرفته شدن است. یکی مجوز محیط‌زیست بندر و مجوز مرز مجاز دریایی پارسیان و دیگری مجوز استقرار دائمی گمرک است. وی در پاسخ به این پرسش که مشکل محیط‌زیست بندر پارسیان برطرف شده است، عنوان کرد: برای برطرف شدن مشکل محیط‌زیست بندر پارسیان شروطی از سوی سازمان محیط‌زیست مطرح شده که یک شرکت بین‌المللی معتبر ارزیابی زیست‌محیطی آن را انجام داده است. شاهرخی ادامه داد: در این زمینه نیز مناقصه‌ای برگزار و یک شرکت ایرانی با رتبه یک به همراه همکار نروژی برنده مناقصه اعلام شد.
شاهرخی درباره مسائل مطرح محیط‌زیستی عنوان کرد: در این باره چندین جلسه با سازمان محیط‌زیست برگزار شده که روند کار تاکنون مثبت به‌نظر می‌رسد و مورد تایید بوده است و پیش‌بینی می‌شود مشکلی در این زمینه پیش نخواهد آمد. مدیر منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان در پاسخ به این پرسش که با توجه به شعار سال 96 در جهت تولید ملی و اشتغالزایی، منطقه ویژه پارسیان تا چه اندازه قادر به اشتغالزایی در امسال خواهد بود، گفت: با برگزاری مناقصه بندر پارسیان که در هفته جاری برنده آن مشخص خواهد شد و آغاز به کار آن، برای 500 نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ایجاد اشتغال می‌شود که به نوعی این آمار، آمار قابل توجهی است.
شاهرخی در ادامه با اشاره به اهمیت آغاز به‌کار بندر پارسیان گفت: در ضمن در بحث سرمایه‌گذاری نیز آهنگ و رشد سرمایه‌گذاری طرح در سال96 با احداث بندر سریع‌تر خواهد بود. وی در پایان درباره روند مناقصه بندر نیز اظهار کرد: مناقصه بندر پارسیان انجام شده است و در هفته جاری بازگشایی پاکت‌های فنی و مالی انجام خواهد شد.
بندر پارسیان در سه فاز طراحی می‌شود
بندر پارسیان که به‌عنوان نخستین بندر تخصصی معدن و صنایع معدنی طراحی شده، در 3 فاز طراحی شده است.
راه‌اندازی بندر
فاز راه‌اندازی بندر پارسیان شامل 1500 متر موج‌شکن اصلی، 4 پست اسکله کالای عمومی، کانتینری، فله خشک و مایع به طول 1080 متر، اجرای دایک استحصال به طول560 متر و لای‌روبی تا عمق منهای 16 متر است، به‌طوری‌که امکان تخلیه و بارگیری حدود 9 میلیون تن در سال فراهم شود. در این‌باره فرهاد مجد از مهندسان مشاور سازه‌پردازی ایران و مشاور، طراح و برگزارکننده بندر پارسیان در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: بندر صنعتی و معدنی پارسیان، نخستین بندری است که مخصوص واردات مواد اولیه و صادرات محصولات صنایع معدنی خواهد بود. مجد در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های بندر تخصصی پارسیان خاطرنشان کرد: در فاز نهایی این بندر تخصصی صنایع معدنی، 41میلیون تن ظرفیت در نظر گرفته شده است. نظر به اینکه بندر طراحی شده بندر بزرگی است، قرار بر این است در 3 فاز طراحی شود که فاز نخست آن، که به فاز راه‌اندازی نیز موسوم است با 9میلیون تن ظرفیت طراحی شده که دارای 4 پست اسکله است.
بخشی از موج‌شکن غربی و لای‌روبی تا عمق منهای 16 متر در فاز نخست به بهره‌برداری خواهد رسید. وی با اشاره به مناقصه‌ای که برای این بندر در حال برگزاری است، عنوان کرد: پیش از این یک مناقصه BOT برگزار شد که به دلایلی به نتیجه نرسید، اما درحال‌حاضر به شکل EPCF مناقصه بندر در حال برگزاری است.
مجد در ادامه با توضیح تلاش‌های انجام‌شده برای برگزاری این مناقصه عنوان کرد: البته حدود 6 ماهی است که مناقصه بندر پارسیان و ارزیابی‌های آن تا انتخاب پیمانکار طول کشیده است که مناقصه در هفته جاری نهایی و ارزیابی فنی نیز آغاز می‌شود که امیدواریم یک کنسرسیوم ایرانی یا ایرانی- خارجی شایسته بتواند برنده مناقصه شود که سبب شود عملیات اجرایی بندر به سرعت آغاز شود. طراح و برگزارکننده مناقصه بندر پارسیان در پاسخ به اینکه طرح زودهنگام بندر پارسیان در چه مرحله‌ای قرار دارد، بیان کرد: از آنجا که شرکت سالکو یکی از بهره‌برداران این بندر به‌شمار می‌رود و نیاز دارد تا شهریور سال 97 کار خود را آغاز کند، اصرار دارد اسکله‌ای که مختص به شرکت سالکو است زودتر ساخته و راه‌اندازی شود و تا زمان موعد بهره‌برداری از شرکت سالکو بندر نیز به بهره‌برداری برسد، از این‌رو این شرکت در حقیقت نگران است در چارچوب این مناقصه به زمان‌بندی خود برای بهره‌برداری نرسد.
مجد در ادامه توضیح داد: درخواست شرکت سالکو این است که این بخش از اسکله را زودتر به بهره‌برداری برسانند که برای به بهره‌برداری رسیدن زودتر آن به راهکارهایی در این زمینه رسیده‌ایم. وی با اشاره به مناقصه پیش‌رو بیان کرد: ما معتقدیم اگر مناقصه برگزار شده و برنده مشخص شود، می‌توان در قالب قرارداد این موضوع را در نظر گرفت و دیگر نیاز به کار مستقلی نباشد.
اشتغالزایی بندر پارسیان
مشاور سازه‌پردازی ایران در پاسخ به این پرسش که احداث بندر پارسیان تا چه اندازه اشتغالزایی ایجاد خواهد کرد، گفت: به‌طور یقین بندر پارسیان اشتغالزایی بالایی به همراه خواهد داشت. اما مهم‌ترین اثر آن، این موضوع است که زمانی که بندر پارسیان ساخته شود، سرمایه‌گذاران صنایع انرژی‌بر را به‌شدت ترغیب می‌کند که در پشت این بندر سرمایه‌گذاری کنند. مجد ادامه داد: بنابراین علاوه بر اینکه خود بندر، بندر بزرگی به‌شمار می‌رود، بهره‌برداری از آن نیز اشتغالزا خواهد بود. اما اشتغالزایی که به‌طور غیرمستقیم ایجاد می‌کند به مراتب بیشتر است، چراکه با فعال شدن سایت پسکرانه بندر سرمایه‌گذاران بیشتری ترغیب به سرمایه‌گذاری می‌شوند که همین امر سبب اشتغالزایی بیشتر در این منطقه می‌شود.
منبع: روزنامه گسترش صمت