اقتصاد ایتالیا چهارمین اقتصاد بزرگ اروپاست و جایگاه هشتم را در جهان از لحاظ تولید ناخالص داخلی دارد. اقتصاد این کشور پس از جنگ تغییر کرد، خدمات بانکی توسعه یافتند، خدمات بیمه ارتقا پیدا کردند و تجارت رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفت.
به گزارش فرینا به نقل از اقتصاد۲۴، ایتالیا کشوری است که با آثار تاریخی، شهر روی آب، مد و لباس و معماری بی نظیر در دنیا شهرت یافته است. اقتصاد ایتالیا چهارمین اقتصاد بزرگ اروپاست و جایگاه هشتم را در جهان از لحاظ تولید ناخالص داخلی دارد. اقتصاد این کشور نیز پس از جنگ تغییر کرد. خدمات بانکی توسعه یافتند، خدمات بیمه ارتقا پیدا کردند و تجارت رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفت.
اقتصاد ایتالیا
تا ژوئن ۲۰۱۸ نرخ رشد اقتصاد ایتالیا رو به کاهش گذاشت و به ۰٫۲ درصد کاهش پیدا کرد. ایتالیا در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ وارد رکود اقتصادی شد و درگیری‌های میان این کشور و اتحادیه اروپا به افزایش هزینه‌های استقراضی در این کشور انجامید.
بر اساس داده های بانک مرکزی ایتالیا بدهی های دولتی این کشور در ماه نوامبر ۲۰۱۸ با بیش از ۱۰ میلیارد یورو افزایش نسبت به ماه قبل، به بیش از ۲ تریلیون و ۳۴۵ میلیارد یورو رسیده است. در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۱۸، کل درآمدهای های مالیاتی دولت ایتالیا به ۳۷۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو رسید که یک درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۷ افزایش داشت .
یکی از مشکلات این سال‌های اقتصاد ایتالیا افزایش فقر است. در طول ۳۵ سال گذشته نابرابری توزیع درآمد در ایتالیا نسبت به کشورهای دیگر عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی افزایش داشته است.
صنعت در ایتالیا به‌طور تقریبی یک‌سوم تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد و ۳۰ درصد از جمعیت در این بخش فعال هستند. مهمترین صنایع ایتالیا شامل وسایل نقلیه موتوری، ماشین و ابزار آلات، مواد غذایی، مد و لباس، مواد شیمیایی و پلاستیکی، جنگ افزار و سرامیک است.
از جمله مهمترین محصولات کشاورزی آن نیز گندم، ذرت، چغندرقند، برنج، انگور و زیتون است.
بخش خدمات نیز در اقتصاد ایتالیا نقش مهمی دارد و بر اساس آمار نزدیک به سه‌چهارم تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد و ۶۰ درصد از جمعیت ایتالیا را در خود جای داده است.
ایتالیا بعد از پایان جنگ جهانی دوم، تمام تلاش خود را کرد تا دوباره بتواند با کشورهای دیگر به‌ویژه غرب ارتباط برقرار کند. به این منظور به اتحاد آتلانتیک ملحق شد.
یکی از پتانسیل‌های موجود در اقتصاد ایتالیا سرمایه نمادین و صنعت توریسم است که می‌تواند با تقویت آن در سطح بین‌المللی جایگاه بهتر و درآمد بیشتری را کسب کند. قرار داشتن ایتالیا در مرکز دریای مدیترانه و غنای تاریخی، این کشور را برای گردشگران به یکی از مقاصد جذاب تبدیل کرده است. بر اساس گزارش یونسکو بیش از نیمی از میراث فرهنگی جهان در کشور ایتالیا قرار دارد. در سال ۲۰۱۷ درآمد ناشی از این بخش حدود ۴۰ میلیارد یورو بوده است که ۲٫۳ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است.
کانال‌های آبی ونیز، شهرهای باستانی رم و سیه نا، برج کج پیزا، فلورانس(پایتخت هنری ایتالیا)، شهرهای سوخته پمپئی و هرکولانیوم در اطراف ناپل، تنوع غذایی، سواحل آفتابی مدیترانه‌ای (مانند ساحل امالفی )، ورزش‌های زمستانی در کوهستان‌های آلپ و جشنواره‌ها و فستیوال‌ها، سالانه میلیون‌ها گردشگر را به ایتالیا جذب می‌کند.
یکی دیگر از دلایل رشد صنعت توریسم در این کشور نزدیکی ایتالیا به کشورهای صنعتیِ مرکز و شمال غرب اروپا است که ارتباطی سریع، اقتصادی و در سطح عالی را با دیگر قاره‌ها امکان‌پذیر کرده است.
ایتالیا نیز مانند بسیاری از کشورها در سال‌های اخیر درگیر بحران مالی بود. امروزه با اینکه این بحران را پشت سر گذاشته، همچنان اقتصادش به وضعیت ایده‌آل نرسیده است.
منطقه آزاد ونیز
منطقه آزاد ونیز یکی از دو منطقه آزاد ایتالیا است که توسط اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته شده است. این شهر به خاطر شکل عجیب و همچنین وجود آثار تاریخی و هنری و معماری در لیست میراث جهانی یونسکو نیز قرار گرفته که همین امر باعث شده است تا سالانه میلیون ها نفر برای بازدید از این شهر از کشورهای مختلف برای بازدید از آن بیایند.
از جمله مزایای اقتصادی این منطقه این است که کالاهایی که از کشورهای خارجی وارد می شوند ممکن است در محدوده منطقه آزاد ونیز بدون محدودیت زمانی بمانند (حتی ممکن است در اینجا مورد استفاده قرار گیرند)، وضعیت خارجی خود را حفظ کرده و در نتیجه عدم پرداخت عوارض تا زمان خروج آنها ادامه دارد.
از نظر اداری نیز از آنجا که کل مناطق آزاد ایتالیا تحت نظارت مستقیم آژانس گمرک قرار دارد ، کنترل ها و رویه های بوروکراتیک ساده تر می شوند.
در منطقه آزاد ونیز ، کالاهای خارجی ذخیره شده ممکن است بدون نیاز به تهیه ضمانت ، پردازش شوند (برای مثال: نمونه برداری ، نصب مجدد ، برچسب گذاری و غیره).
در مورد کالاهایی که وارد منطقه آزاد می شوند ، چه این کالاهای اتحادیه اروپا باشند و چه غیر اتحادیه اروپا که به کشورهای غیر اتحادیه اروپا صادر می شوند ، ضمانت نامه های بانکی درمورد وظایف مدیون برای کل اقامت آنها درخواست نمی شود.
اما به نظر می رسد بیش از تجارت منطقه آزاد ونیز بر روی صنعت گردشگری خود و درآمدهای حاصل از آن تکیه کرده است.
جنوا، مهمترین بندر ایتالیا
هرچند جنوا جزو مناطق آزاد ایتالیا محسوب نمی شود اما یکی از بنادر مهم محسوب است که می توان به عنوان بندری موفق در تاریخ اقتصاد ایتالیا از آن یاد و از تجربیات آن برای بنادر کشور استفاده کرد.
جنوا (Genova) مهمترین بندر ایتالیا و بزرگترین بندر دریایی آن در شمال غرب این کشور و در ساحل مدیترانه و مجاورت فرانسه قرار دارد.
تاریخ تأسیس جنوا به عنوان یک بندر، به قرن چهارم پیش از میلاد باز می‌گردد. این شهر رومی، خیلی زود به عنوان یک محل تقاطع راه‌های اصلی، یک بندر نظامی و یک بازار برای اهالی لیگوریا با رشد خیلی سریعی مواجه شد.
در قرن یازدهم و دوازدهم میلادی، جنوا نقش مهمی در رهبری انقلاب اقتصادی اروپا ایفا کرد. این شهر به جمعیتی بالغ بر یکصدهزار تن رسیده بود و به عنوان یک مرکز اقتصادی، تنها با شهر ونیز قابل قیاس بود.
این شهر در خلال جنگ جهانی دوم آسیب‌های زیادی را متحمل شد و بارها توسط انگلیس مورد بمباران هوایی و دریایی قرار گرفت.
در سال‌های پس از جنگ، شهر جنوا در کنار شهرهای میلان و تورین به عنوان یکی از اضلاع مثلث اقتصادی شمال ایتالیا، توانست در رشد اقتصادی شتابان این کشور، نقش مهمی داشته باشد. جنوا در سال ۲۰۰۱ میزبان اجلاس سران گروه هشت بود و در سال ۲۰۰۴ به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا برگزیده شد.
بندر جنوا در قرن بیستم میلادی و در جریان دو واقعه به شدت آسیب دید، یکبار در جنگ جهانی دوم و بار دوم در طول طوفان‌های سهمگین سال‌های ۱۹۵۴-۱۹۵۵٫ پس از این تاریخ جنوا دوباره از نو ساخته و کاملا مدرن شد.
آکورایوم جنوا (Acquario di Genova) یکی از بهترین و بزرگترین آکواریوم‌های اروپاست. در این آکواریوم حدود ۱۵ هزار جانور از ۴۰۰ گونه مختلف شامل پنگوئن، دولفین، کوسه، انواع خزنده‌ها و دوزیست‌ها و پرند‌ها نگه‌داری و به نمایش گذاشته شده‌اند. این تنها آکواریوم در اروپاست که چندین گونه ماهی بی‌همتا و نادر قطب جنوب را نگه‌داری می‌کند. باشگاه های فوتبال جنوا و سمپدوریا مهمترین تیم های ورزشی این ناحیه هستند.
در حال حاضر بندر جنوا هم به لحاظ جابه‌جایی بار و هم جابه‌جایی مسافر به عنوان بزرگترین بندر ایتالیا و یکی از مهمترین بندرهای مدیترانه شناخته می‌شود. مهمترین محصولاتی که در این بندر جابه‌جا می‌شوند شامل زغال سنگ، روغن خام و ذرت می‌شود. البته ایتالیا محصولات پنبه، ابریشم، روغن زیتون خود را از این بندر انجام می‌دهد.
آسانسور بیگو (Bigo) یکی از سازه‌های عجیب و مدرن شهر است که توسط رنزو پیانو (Renzo Piano) طراحی و به اجرا در آمده است. آسانسور بیگو در نزدیکی ساحل و در کنار صدها کشتی و قایق ساخته شده است. این آسانسور شما را تا فاصله ۴۰ متری از زمین بالا می‌برد تا چشم‌انداز بی‌نظیری از شهر و بندر قدیمی را در معرض چشم‌های‌تان قرار دهد.
ایتالیا نیز مانند سایر کشورها در سال‌های اخیر درگیر بحران مالی بود. امروزه با اینکه این بحران را پشت سر گذاشته، همچنان اقتصادش به وضعیت ایده‌آل نرسیده است و نمی توان گفت که مناطق آزاد آن تاثیر چندانی در اقتصاد آن گذاشته اند. امروز، هنگامی که اقتصاد ایتالیا (و بویژه اقتصاد شمال شرقی ایتالیا) به شدت نسبت به تجارت با مقصد و مبدأ غیر اتحادیه اروپا نامتوازن است ، رژیم گمرک ویژه موجود در مناطق آزاد می تواند نقش اساسی را در حمایت از تجارت با ساحل جنوبی دریای مدیترانه ایفا کند.
اقتصاد۲۴ پیشتر نقش مناطق آزاد در اقتصاد آلمان، چین، ترکیه و امارات، هند، سنگاپور، اسپانیا، کره جنوبی، کاستاریکا، یونان و مناطق ویژه اقتصادی روسیه را نیز بررسی کرده بود که گزارش آن را می‌توانید مطالعه کنید.
** گزارش از: ساجده رحیمی