در ادامه واگذاری اراضی منطقه آزاد قشم از سوی استان؛

تنها ژئوپارک جهانی خاورمیانه در معرض دریافت کارت قرمز

غار نمکی قشم، اثری که به عنوان طولانی ترین غار نمکی دنیا شناخته می شود، اثر طبیعی است که با شماره 171 ثبت ملی شده و در فهرست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور به ثبت رسیده است.

به گزارش فرینا به نقل از خبرگزاری برنا، تجربه ای هیجان انگیز، رنگین و سرشار از انرژی های مثبت شاید بهترین خاطره از گردش در طولانی ترین غار جهان باشد.

مکانی که برای دیدنش لازم نیست خیلی هم دور شویم. فقط کافی است به جنوب کشور خودمان، ایران سفری داشته باشیم و در جزیره ای معروف به عجایب هفتگانه خلیج فارس این خاطره زیبا را به ثبت برسانیم.

غار نمکی قشم، اثری که به عنوان طولانی ترین غار نمکی دنیا شناخته می شود، اثر طبیعی است که با شماره 171 ثبت ملی شده و در فهرست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور به ثبت رسیده  است. همچنین در زمره یکی از چندین ژئوسایت های ژئوپارک جهانی قشم از سوی سازمان جهانی یونسکو به رسمیت شناخته می شود.

گنبد نمکدان در محدوده ای به وسعت ۳۰۰ کیلومتر شامل ژئوسایت های مختلفی همچون غار نمکدان، تنگه چاهکوه، ساحل کارگر و دره تندیس ها دارای قدمتی 500 میلیون ساله است که همچنان به حیات و رشد خود ادامه می دهد.

حضور مناطق آزاد با هدف توسعه اقتصاد جامعه محلی و کشور و برپایه ظرفیت های منطقه ای در جزیره قشم موجبات توسعه صنایع مختلفی از جمله نفت، گاز و انرژی، گردشگری و شیلات را فراهم آورده است و براساس فعالیت های توسعه ای، برندی به نام ژئوپارک جهانی قشم متولد و آبرویی شد برای کشور در بین جوامع بین المللی.

همین توسعه در جای دیگری مبدل شد به توسعه مشاغل محلی و تبدیل کردن آن به تولید صنعتی مانند پرورش میگو و ماهی درقفس که یکی از افتخارات جزیره قشم در کشور محسوب می شود که توانسته ضمن اشتغالزایی برای جامعه محلی، ارزآوری بالایی برای کشور به همراه داشته باشد تا جایی که از سوی سازمان منطقه آزاد قشم زمین های زیادی برای توسعه این صنعت شیلاتی به سرمایه گذاران به ویژه جامعه محلی واگذار شد.

با توجه به رشد تکنولوژی و فناوری های روز، پرورش میگو به شیوه سنتی با ظهور روش های پرورش میگو به شیوه متراکم و فوق متراکم می رود که به دست فراموشی سپرده شود و بر همین اساس نیز، سیاست گذاری جدیدی در تدابیر صنایع شیلاتی منطقه آزاد قشم صورت گرفت تا متقاضیان و سرمایه گذران علاقمند به این صنعت را به سمت تولید میگو به شیوه متراکم و فوق متراکم سوق دهد.

موفقیت های پی درپی جزیره قشم در تولید نرخ بالای میگو در واحد سطح در استان و کشور و آینده اقتصادی جذاب این صنعت، اما حالا توجه سرمایه گذاران بسیاری را از سراسر کشور به خود جلب کرده تا جایی که زمین های جزیره صاحبان زیادی پیدا کرده که حتی از زیرپا گذاشتن قوانین نیز ابایی ندارند.

واگذاری یک هزار و 300 هکتار از زمین های منطقه آزاد و ویژه اقتصادی قشم که در محدود اثر طبیعی و ملی، ژئوسایت های به ثبت رسیده در یونسکو و محل زندگی مردم جامعه محلی هستند با کاربری پرورش میگو به شیوه سنتی توسط جهاد کشاورزی و امور اراضی استان هرمزگان، تیری است که سه نشان جزیره (صنعت گردشگری، صنعت شیلات و جامعه محلی) را در خطر قرار داده است.

این واگذری ها همچنین تیری بر پیکر وجه ملی و بین المللی ایران در بین جوامع جهانی است که ترجمه ای غلط از فرهنگ ما در قبال احترام به محیط زیست، زمین و تاریخ برای جهانیان خواهد بود.

300 متر تا نابودی کامل

 علیرضا امری کاظمی، مدیر ژئوپارک جهانی قشم و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم بر تخلف صورت گرفته در واگذاری زمین های پرورش میگو در مجاورت ژئوسایت نمکدان تاکید کرد.

وی از واگذاری یک هزار و 300 هکتار از اراضی جزیره قشم توسط جهاد کشاورزی و امور اراضی استان هرمزگان خبر داد و گفت: بخشی از این زمین ها در محدود حریم اثر طبیعی ملی گنبد نمکدان واقع شده که طبق قانون مجازات اسلامی، دخل و تصرف در حریم محسوب شده و براساس دستورالعمل و ضوابط حاکم بر این حریم، مشمول پیگرد قانونی قرار می گیرد.

امری کاظمی با اشاره به خبر منتشر شده توسط روابط عمومی شیلات استان هرمزگان ادامه داد: وقتی اثری در آثار ملی و طبیعی به ثبت می رسد، در وحله نخست توسط اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری کشور به تمامی ادارات مرتبط ابلاغ شده و در سایت مربوطه اطلاع رسانی می شود.

وی اضافه کرد: اگر اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان با واگذاری این اراضی موافقت نموده، اقدامی کاملا بر خلاف قانون انجام داد و از قانون حاکم بر آثار ثبتی کشور تخطی کرده است.

مدیر ژئوپارک جهانی قشم ادامه داد: در این خبر اعلام شده که فاصله این مزارع واگذار شده تا غار نمکدان حدود ۶ کیلومتر است، ولی درواقع این زمین ها تا مرز گنبد نمکی تنها 300 متر فاصله دارند.

وی از آسیب وارده به منظره و چشم انداز این مزرعه پرورش میگو در صورت احداث خبر داد و تاکید کرد: این زمین ها علاوه بر تخریب سازند زمین شناسی این ژئوسایت و وارد کردن آسیب جدی به ساختار گنبد نمکی، به دلیل واقع شدن در حریم حفاظتی، رای منفی یونسکو را برای ژئوپارک جهانی قشم به همراه خواهد داشت.

امری کاظمی در توضیح بیشتر عنوان کرد: طبق دستورالعمل یونسکو، سه حریم برای ژئوسایت ها شناخته می شود که شامل حریم اصلی، حریم حفاظتی و حریم توسعه است و قرارگیری این زمین های واگذار شده در حریم حفاظتی، با دستورالعمل های یونسکو در تناقض بوده و تمام تلاش های ما را برای تمدید کارت سبز این پارک، از بین خواهد برد.

این مقام مسوول ادامه داد: طولانی ترین غار نمکی جهان، اثری منحصر بفرد و زنده است که با احداث مزرعه پرورش میگو دچار تخریب شده و با نفوذ و رسوخ آب حوضچه های پرورشی به لایه‌های نمکی و معدنی، ساختار طبیعی و زیست‌ محیطی آن نابود شده، زمین های اطراف آن را به شوره زار تبدیل خواهد کرد.

توقف فوری راهکار آنی

علیرضا امری کاظمی که به صورت هم زمان مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم را نیز برعهده دارد با اشاره به مکاتبات دو مدیریت مرتبط با حیطه فعالیتی اش در این حوزه گفت: مدیریت ژئوپارک جهانی قشم و مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم بعد از اطلاع از این واگذاری ها، چندین مکاتبه با مدیریت حقوقی انجام داده تا از فعالیت های عمرانی در این زمین ها جلوگیری شود.

به گفته وی، نخستین نامه در تاریخ 27 شهریور ماه امسال و آخرین نامه در تاریخ 30 دی ماه امسال ارسال شده که با پیگیری های مدیریت حقوقی سازمان منطقه آزاد قشم، اخطاریه هایی به سرمایه‌گذاران مبنی بر جلوگیری از عملیات عمرانی ابلاغ شود.

امری کاظمی از به نتیجه نرسیدن این درخواست ها خبر داد و گفت: ما از مقام قضایی درخواست اخذ دستور و توقف فوری کار در زمین های مذکور را داشتیم که متاسفانه فقط دستور بررسی صادر شده است.

وی توضیح داد: در نخستین مرحله از ابلاغ حکم،  با وجود دستور دادستان مبنی بر توقف کار و صورتجلسه تنظیمی از سوی پاسگاه مرزی دریایی روستای کانی، متاسفانه شاهد تسریع عملیات عمرانی در این زمین ها بودیم.

 مدیر ژئوپارک جهانی قشم اضافه کرد: ادامه مکاتبات ما با مدیریت حقوقی سازمان و دادستانی، منجر به ابلاغ حکم دادستان مبنی بر لزوم نشانه‌گذاری محدود شد که متاسفانه این حکم در متوقف کردن فعالیت های عمرانی تاثیری نداشت.

 وی بر ابلاغ حکم توقف فوری فعالیت در این زمین ها تاکید کرد و گفت: گذشت هر ساعت و هر روز از فعالیت‌های عمرانی در این مجموعه، باعث تخریب غیر قابل بازگشت و غیرقابل جبران در این ژئوسایت منحصربفرد خواهد شد.

توسعه اقتصاد همگام با تکنولوژی روز

مدیر ژئوپارک جهانی قشم به تفاهم نامه منعقد شده از سوی سازمان منطقه آزاد و ویژه اقتصادی قشم با استانداری هرمزگان اشاره کرد و اظهار داشت: با توجه تفویض اختیارهای صورت گرفته از سوی وزارت های مختلفی همچون میراث فرهنگی، محیط زیست و ... و تفاهم نامه یاد شده، تمامی استعلام ها برای واگذری زمین، باید از سازمان منطقه آزاد قشم به عنوان متولی امر در جزیره  صورت گیرد.

وی عنوان کرد: در مورد واگذاری یک هزار و 300 هکتار زمین، هیچگونه استعلامی از سازمان منطقه آزاد و ویژه اقتصادی قشم انجام نشده و این واگذاری ها  بدون هماهنگی از سوی جهاد کشاورزی استان صورت گرفته است.

امری کاظمی با اشاره به شعار سال و فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص رونق تولید و توسعه اقتصاد کشور گفت: توسعه اقتصاد کشور با توسعه اقتصاد جامعه محلی همراه است و زمانی تحقق خواهد یافت که پایدار باشد.

به گفته مدیر ژئوپارک جهانی قشم، واگذاری بخشی از زمین ها در محدوده ژئوسایت مذکور و همچنین زمین های اطراف روستاهای دَرَکو و کانی، با شور کردن آب های سطحی و سد و بندهای اطراف این روستاها، باعث از از بین بردن اراضی زارعی و باغی شده، همچنین با آلودگی های ناشی از بوی تعفن و پساب پرورش میگو به شیوه سنتی، موجبات مهاجرت ساکنان این دو روستا به ویژه روستای کانی را فراهم خواهد کرد.

به زیرکشت بردن یک هزار و 300 هکتار زمین برای توسعه تنها یک صنعت در جزیره، عملی غیرمنطقی به نظر می رسد در حالی که تکنولوژی و فناوری های روز برای استفاده و کمک به ما در حال توسعه است.

وقتی فناوری پرورش میگو به شیوه متراکم و اخیرا به شیوه فوق متراکم در وسعتی محدود در دسترس است، به زیر کشت بردن یک هزار و 300 هکتار زمین در جزیره ای که دچار کمبود زمین های قابل استفاده است، سوال برانگیز می نماید.

نقشی که دیده نمی شود

آذر ماه سال گذشته بود که سازمان منطقه آزاد قشم در تفاهم نامه ای که با استان منعقد کرد، خواستار تشکیل کمیسیونی مشترک برای واگذاری زمین ها، جانمایی سندهای رفسنجان و انتقال زمین های دولتی به نام این سازمان شد.

این تفاهم نامه با هدف تثبیت اعمال نظر و متولی بودن سازمان منطقه آزاد و ویژه اقتصادی قشم در امر واگذاری زمین ها از سوی استان منعقد شد.

احمد دیرستانی، مدیر املاک و مستغلات سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به تاریخ تاسیس این منطقه آزاد اظهار کرد: منطقه آزاد قشم در سال 1370 به ثبت رسید و پنج سال بعد، منطقه ویژه و اقتصادی قشم نیز به ثبت رسید.

وی ادامه داد: از زمان آغاز به کار اداره منابع طبیعی در جزیره قشم تا تاریخ انعقاد این تفاهم نامه در تاریخ 14 آذر 97، 400 هکتار زمین از اراضی جزیره قشم توسط استان به سرمایه گذاران مختلف واگذار شده بود.

دیرستانی هدف از انعقاد تفاهم نامه سازمان منطقه آزاد و ویژه اقتصادی قشم با استان را تشکیل کمیسیون مشترکی برای این واگذاری ها بیان کرد و گفت: طبق این تفاهم نامه، واگذاری های صورت گرفته باید با تایید و مشورت سازمان منطقه آزاد قشم صورت بگیرد.

مدیر املاک و مستغلات سازمان منطقه آزاد قشم ادامه داد: این درحالی است که بعد از انعقاد اتفاهم نامه مذکور، شاهد واگذاری بیش از یک هزار و 200 هکتار زمین در جزیره، از سوی جهاد کشاورزی استان هرمزگان به سرمایه گذاران بدون هیچ گونه هماهنگی و مشورت با سازمان منطقه آزاد قشم بوده ایم.

وی برلزوم اعمال نظر کارشناسی سازمان منطقه آزاد قشم برای واگذاری زمین ها براساس طرح جامع جزیره تاکید کرد و بیان داشت: سازمان به عنوان نهاد متولی و با داشتن کارشناسان ماهر در حوزه های مختلف، سیاست های توسعه ای خود را منطبق با طرح جامع برنامه ریزی کرده که اعمال نظرهای بدون هماهنگی استان منجر به خروج این منطقه از مسیر توسعه ای خود خواهد شد. 

واگذاری صدها هکتار زمین از طرف استان برای پرورش میگو سنتی منطقی نیست

صنعت پرورش میگو به عنوان یک فرصت شغلی زودبازده و سودآور می‌تواند در کنار سایر اقلام صادراتی با نفوذ به بازارهای جهانی، در عبور از اقتصاد نفتی به کشور کمک کند. در سال های اخیر قشم به عنوان یک منطقه پیش‎رو در حوزه فعالیت‌های شیلاتی بین سرمایه‌گذاران شناخته شده و متقاضیان زیادی آماده ورود به عرصه تولیدات صادرات محور در این منطقه هستند.

استفاده از روش های به روز و علمی، جزیره قشم را به یکی از قطب‌های پیشرو در حوزه خدمات صیادی و چرخه شیلات کشور بدل کرده است. کاهش زمان تولید، افزایش بهره وری تولید، افزایش دوره‌های پرورشی و بهینه‌سازی ضریب تبدیل محصول برای ورود به بازار جهانی از مهم ترین مزیت های پرورش میگو به شیوه متراکم در جزیره قشم است.

بررسی فنی طرح های سرمایه گذاری در حوزه شیلات و پرورش میگو در کنار حفظ مسائل محیط زیستی و رعایت حریم های قانونی سایت های گردشگری ژئوپارک جهانی قشم مهمترین شاخص های اعطای مجوز فعالیت در این حوزه هاست. با این همه، طی سال های گذشته واگذاری صدها هکتار زمین جهت احداث مزارع پرورش میگو از سوی مسئولان استان و بدون اخذ مجوز از سازمان منطقه آزاد قشم مشکل ساز شده است.

به گونه ای که تنها ژئوپارک جهانی خاورمیانه را در خطر دریافت کارت قرمز از سوی یونسکو قرار داده است.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به محدودیت های موجود در جزیره گفت: در حالی که در قشم با محدودیت زمین مواجه هستیم واگذاری صدها هکتار زمین برای پرورش میگو به شیوه سنتی از طرف استان منطقی نیست.

حامد عبدالهی با بیان این مطلب، گفت: سرمایه گذار پروژه پرورش میگو در حریم ژئوسایت غار نمکدان قشم هیچ یک از مجوزها و استعلام های مورد نیاز این صنعت را از این واحد دریافت نکرده است.

وی ادامه داد: متقاضیان سرمایه گذاری و راه اندازی مزرعه پرورش میگو در قشم ابتدا باید درخواست خود را به مدیریت شیلات و کشاورزی این سازمان ارائه کنند تا مراحل بررسی آن انجام شود.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم اضافه کرد: بررسی طرح فنی، توانمندی مالی و موقعیت زمین درخواستی از سوی سرمایه گذار، تنها بخشی از استعلام ها و بررسی های درخواست سرمایه گذاری در حوزه شیلات و پرورش میگو در منطقه آزاد قشم می باشد.

وی خاطرنشان کرد: در صورت مثبت بودن موارد اشاره شده، استعلام های مربوط به حریم های ژئوپارک جهانی قشم، گردشگری و محیط زیست جزیره در کمیسیون ماده 5 و با تصویب این کمیسیون، فرآیند جانمایی و تخصیص زمین اجرایی می شود.

به گفته عبدالهی؛ در مورد مزرعه پرورش میگو واقع شده در حریم ژئوسایت غار نمکدان، متاسفانه هیچ کدام از این مراحل از طریق مدیریت های مختلف سازمان منطقه آزاد قشم طی نشده و هیچ استعلامی از مدیریت شیلات و کشاورزی این سازمان اخذ نگردیده است.

وی درباره تاثیر منفی سرمایه گذاری های بدون مطالعه، تصریح کرد: ژئوپارک جهانی قشم یک سرمایه ملی برای تمام کشور و نسل های آینده است و ما نباید به صرف انجام سرمایه گذاری و اشتغالزایی، بدون انجام مطالعات کافی آینده این سرمایه ملی را فدا کنیم.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم ادامه داد: در واگذاری های صورت گرفته در محدوده غار نمکدان هیچ مطالعه کارشناسی درباره طرح فنی، توانمندی مالی و حتی موارد مربوط به محیط زیست و ژئوپارک جهانی قشم برای راه اندازی این مزرعه پرورش میگو از سوی این سازمان صورت نگرفته است.

عبدالهی افزود: پرورش میگو در نقاط مختلف کشور به شیوه سنتی انجام می شود، اما در جزیره قشم با توجه به محدودیت موجود در زمین، اولویت با طرح های پرورش میگو به شیوه متراکم و فوق متراکم است.

وی تصریح کرد: واگذاری صدها هکتار زمین در جزیره قشم از سوی استان آن هم در محدوده حریم سایت های ژئوپارک جهانی قشم برای پرورش میگو به شیوه سنتی نشانه عدم توجه یا نبود استعلام های کافی برای راه اندازی این پروژه است.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم یادآور شد: براساس سیاست گذاری صورت گرفته و طبق طرح جامع، واگذاری زمین برای پرورش میگو به شیوه سنتی تا اندازه زیادی متوقف شده و واگذاری مساحت زیادی زمین برای این موضوع از سوی استان منطقی نیست.

به گفته عبدالهی؛ هم اینک در قشم، دانش فنی روز دنیا و ورود فناوری های جدید برای پرورش میگو به شیوه متراکم و فوق متراکم در دستور کار قرار دارد.

وی ادامه داد: در اطراف جنگل های حرا نیز زمین های مساعدی برای پرورش میگو هست، اما مدیریت شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم، هیچ گاه بهترین و پرسودترین طرح های پرورش میگو در آن منطقه را به واسطه وجود ذخایر محیط زیستی و گردشگری ارزشمند به تصویب نرسانده است.

مدیر شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم با بیان اینکه حفظ ژئوپارک جهانی قشم یک وظیفه ملی است، یادآور شد: تمام نهادها و سازمان ها موظف به حفظ این ثروت ملی هستند و حتی واگذاری های صورت گرفته طبق تفاهم نامه از سوی استان هم باید با هماهنگی و کسب نتیجه مثبت استعلام از سوی سازمان صورت می گرفت که درباره زمین پرورش میگو موجود در حریم غار نمکدان این اتفاق نیفتاده است.

عبدالهی ادامه داد: براساس طرح جامع پیش بینی شده در سازمان، تمامی محدوده های مربوط به ژئوپارک جهانی قشم، محیط زیست، گردشگری و حتی نفت و انرژی مشخص شده و اما این پروژه خاص این حریم ها را رعایت نکرده است.

وی در پایان با تاکید بر اینکه برای احداث مزرعه پرورش میگو در حریم ژئوسایت غار نمکدان هیچ استعلامی از مدیریت شیلات و کشاورزی سازمان منطقه آزاد قشم گرفته نشده، خاطرنشان کرد: واگذاری صدها هکتار زمین از سوی استان بدون هماهنگی با سازمان منطقه آزاد قشم برای پرورش میگو به شیوه سنتی دیگر در برنامه های سازمان منطقه آزاد جایگاهی ندارد.

ژئوپارک جهانی قشم واقع در جزیره قشم، نخستین ژئوپارک خاورمیانه است که در سال ۱۳۸۵ به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک‌های تحت حمایت یونسکو درآمد و به دلیل ناتوانی مدیران وقت سازمان منطقه آزاد قشم در انجام معیارهای ثبت جهانی ژئوپارک ها، در دی ماه ۱۳۹۱ با دریافت کارت قرمز از فهرست یونسکو خارج شد، از اواخر اسفند ماه سال 1393 و با ورود حمیدرضا مومنی مدیرعامل وقت سازمان منطقه آزاد قشم و تاکید و پیگیری سازمان منطقه آزاد قشم و همراهی شبانه‌روزی جامعه محلی، کارشناسان و مدیران، ژئوپارک جهانی قشم باردیگر توانست کارت سبز یونسکو را دریافت کنند و سرانجام ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ در دویست و یکمین نشست ژئوپارک‌های یونسکو که در فرانسه برگزار شد ژئوپارک جهانی قشم کارت سبز گرفت و بار دیگر جهانی شد.

خبرنگار منطقه آزاد قشم امتیاز به خبر :

ارسال نظرات

نام

ایمیل

وب سایت

نظرات شما

هم اکنون هیچ نظری ارسال نشده است. شما می توانید اولین نظردهنده باشد.

آخرین اخبار آرشیو